کمال السادات اسمعیلیان - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور کرج-استان البرز
سیروس منصوری فرد - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور کرج-استان البرز
حسن دهقان نیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی-زراعت- دانشگاه پیام نور کرج

به منظور بررسی اثر تراکم های مختلف کاشت بر ارقام مختلف ماش تحقیقی در بهار88 در حومه شهرستان بم انجام شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد، در این بررسی سه رقم ماش (پرتو، گوهر و محلی) به عنوان فاکتور اصلی و سه تراکم به عنوان فاکتور فرعی (7 و14 و 21 سانتی متر) در نظر گرفته شد. در این آزمایش صفات ارتفاع، تعداد برگ ، سطح برگ، تعداد شاخه های فرعی، تعداد دانه های داخل غلاف، تعداد غلاف در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه ها اندازه گیری شد و مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. داده های به دست آمده با نرم افزار SAS تجزیه شده و داده ها تحلیل شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می دهد تعداد برگ و سطح برک تحت تاثیر رقم قرار نگرفت ولی اثر رقم بر بقیه صفات معنی دار شد. هم چنین اثر تراکم بر تعداد دانه در غلاف و درصد پروتئین معنی دار نشد ولی بر بقیه صفات اثری معنی دار داشت. تعداد شاخه های فرعی در گیاه، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تحت تاثیر اثر متقابل ارقام و تراکم قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم پرتو و فاصله بین بوته 21 سانتی متر و بعد از آن به ترتیب مربوط به رقم پرتو با فاصله بین بوته 14 و 7 سانتی متر بود.

ماش، تراکم کاشت، ارقام مختلف، عملکرد