راضیه عطاالهی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه باهنر کرمان
روح اله عبدالشاهی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه باهنر کرمان
علی اکبر مقصودی مود - دانشکده کشاورزی دانشگاه باهنر کرمان

در بررسی مطالعه ژنتیک صفت لوله ای شدن برگ پرچم که جزء صفات وابسته به تحمل به خشکی است از تلاقی دای آلل یکطرفه، از 9 رقم گندم نان شامل مهدوی، اکسکلیبر، قدس، آذر، شیراز، روشن، کویر، کل حیدری و شاه پسند استفاده شد. نتایج دای آلل همراه با والدین در مزرعه پژوهشی دانشگاه باهنر کرمان به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنوع ژنتیکی زیادی بین ژنوتیپ ها برای صفت لوله ای شدن برگ پرچم در هر دو روش(1- اندازه گیری لوله ای شدن برگ پرچم در مزرعه و 2- در آزمایشگاه و آنالیز میزان لوله ای شدن) وجود داشت. همچنین در بررسی نتایج F1 و والدها در مقابل F1 نیز تفاوت معنی داری برای لوله ای شدن برگ پرچم مشاهده شد. قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی نیز در این صفت معنی دار گردید که گویای نقش اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت می باشد. نتایج آزمون هیمن نیز وجود اپیستازی را در این صفت مشخص کرده است. اختلاف زیاد وراثت پذیری عمومی و خصوصی نیز نشان دهنده نقش بیشتر واریانس غیر افزایشی در کنترل این صفت است. در این صفت گزینش قبل از رسیدن به خلوص پیشرفت مناسبی نخواهد داشت. بنابر این برای اصلاح این صفت روش های اصلاحی نظیر بالک و دابل هاپلوئیدی پیشنهاد می گردد.

تنوع ژنتیکی، قابلیت ترکیب پذیری، اثر غالبیت، گندم نان