پوریا شهسواری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان
احمد گلچین - استاد دانشگاه زنجان
بهزاد امیری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان

از آنجا که نوع پوشش گیاهی تاثیر به سزایی بر خصوصیات کیفی خاک دارد، لذا منطقه ای با سه نوع پوشش گیاهی صنوبر که به هم نزدیک بودند و خاک آن ها از نظر کلاس بافت خاک برابر بود انتخاب شد و مورد مطالعه قرار گرفت. هر یک از پوشش ها به سه قسمت مختلف تقسیم و هر قسمت به عنوان یک تکرار در نظر گرفته شد و در هر تکرار یک پروفیل حفر گردید و از اعمال مختلف، نمونه خاک تهیه شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع پوشش گیاهی در سه سطح و عمق خاک نیز در سه سطح (0-20، 20-40، 40-60 سانتی متر) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که فسفر خاک در عمق 0-20 در تمام خاک های تحت پوشش های مختلف در سطح یک درصد از نظر آماری دارای تفاوت معنی داری شد و همچنین کربن آلی نیز در عمق اول در همه خاک ها از سطح 5 درصد دارای اختلاف معنی داری بود. بیشترین مقدار کربن آلی، فسفر، نیتروژن، گوگرد و پتاسیم قابل جذب به ترتیب 2/93 درصد، 11/92، 0/38، 0/78 و 114/02 pmm که همه مربوط یه خا تحت پوشش Populus caspica می باشد. این موضوع اثبات می کند که در بین این سه پوشش صنوبر، پوشش فوق که سن کاشت درختان آن به صد سال بیش برمی گردد، دارای خاکی با کیفیت بهتر، از نظر حضور عناصر غذایی از جمله عناصر پر مصرف غنی تر و چرخه بازگشت عناصر غذایی و کربن آلی به خاک مطلوب تر می باشد. هم چنین پایین ترین نسبت کربن به نیتروژن مربوط به این پوشش در عمق اول و در مجموع بیشتر از دو توده دیگر بود. کمترین مقدار ذخیره کربن نیز مربوط به عمق سوم از خاک تحت پوشش Populus x euramericana (Dode) Guinier cv. I – 214 اندازه گیری شد

کیفیت خاک، عناصر غذایی پر مصرف، صنوبر، صفرا بسته