مریم فیاض - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
علی اکبر فدایی تهرانی - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp) گروه مهمی از نماتدهای انگل گیاهی هستند که گونه های مختلف آن خسارت زیادی به انواع محصولات کشاورزی وارد می سازند. برای کاهش خسارت و مبارزه با آن ها از روش های متعددی همچون تناوب زراعی، ارقام مقاوم و ترکیبات شیمیایی استفاده می شود. مشکلات و خطرات زیست محیطی از دلایل توجه محققان به استفاده از روش های غیر شیمیایی همچون استفاده از گیاهان و یا فرآورده های گیاهی با خاصیت نماتدکشی می باشند. در این تحقیق فعالیت ضد نماتدی غلظت های مختلف (0،1،5، و 10 درصد) عصاره آبی سه گیاه دارویی بومادران، بابونه و همیشه بهار(از خانواده کاسنی) روی مرگ و میر لارو نماتد در طرح آزمایشی فاکتوریل به صورت کاملا تصادفی با چهار تکرار بررسی شد. میزان مرگ و میر لاروها (72 ساعت) پس از مواجهه نماتد با غلظت های مختلف عصاره محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SAS، نشان دهنده اثر معنی دار استفاده از عصاره آبی گیاهان مورد مطالعه روی مرگ و میر لارو نسبت به شاهد (آب مقطر) بود. همچنین اثر کشندگی با افزایش غلظت عصاره رابطه ی مستقیم نشان داد. به عبارت دیگر در غلظت 10% عصاره بومادران، پس از 72 ساعت بالاترین میزان مرگ و میر لارو نماتد مشاهده گردید. با توجه به تاثیر مطلوب عصاره آبی گیاهان مورد مطالعه، بر افزایش مرگ و میر نماتد Meloidogyne javanica امکان استفاده از آن ها به عنوان عامل طبیعی نماتدکش وجود دارد.

بابونه، بومادران، عصاره آبی، نماتد ریشه گرهی، همیشه بهار