سمیه السادات دامن افشان - کارشناس ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
رضا حق پرست - استادیار، معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سرارود، کرمانشاه
رحمان رجبی - کارشناس ارشد فیزیولوژی گیاهی، معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سرارود، کرمانشاه

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر توانایی قابلیت فتوسنتز سنبله بر عملکرد در 19 ژنوتیپ پیشرفته گندم با چهار رقم زراعی شاهد (اوحدی،آذر2، کریم و ریژاو) در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی اجرا شد. به منظور اندازه گیری قابلیت فتوسنتز سنبله،10 روز پس از گلدهی 10 سنبله مجاور هم در کرت ها با کلرات سدیم 0.4% وزنی حجمی محلول پاشی شد. درصد کاهش وزن دانه را داشت بعنوان بهترین ژنوتیپ از نظر قابلیت فتوسنتز سنبله شناخته شد، همچنین ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه با یکدیگر مقایسه شدند. از نظر قابلیت فتوسنتز سنبله، رقم زراعی کریم در هر شرایط برترین ژنوتیپ شاهد بود و در شرایط دیم سه ژنوتیپ برتر از رقم کریم بودند ولی در شرایطی آبیاری تکمیلی رقم کریم به همراه یک ژنوتیپ دیگر برترین بودند. همچنین در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی تنوع ژنتیکی عملکرد دانه وجود دارد. در شرایط دیم، سه ژنوتیپ شاهد کریم، اوحدی و ریژاو همراه دو ژنوتیپ پیشرفته دیگر، 5 ژنوتیپ برتر بودند و در شرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ های ریژاو و کریم همراه 3 ژنوتیپ برتر بودند. در هر دو شرایط ژنوتیپ شماره 21 در رده 5 ژنوتیپ برتر قرار داشت.

فتوسنتز سنبله، گندم، عملکرد دانه، دیم، آبیاری تکمیلی