کمبود آب و کشمکش بر سر منابع آب رودخانه های مشترک

آب منشاء حیات و ضامن بقای انسان هاست و هیچ جایگزینی ندارد. امروزه 6 میلیارد نفر ساکن کره زمین هستند که تا سال 2025 به 8 میلیارد نفر خواهد رسید و همگی بر سر منابع آب موجود رقابت خواهند کرد. به طور کلی، حدود 40 درصد از جمعیت جهان، از مشکل همیشگی کمبود آب رنج می برند که این مشکل در 80 کشور گسترش یافته است. یکی از عوامل تشدید تضادهای بین الملی در آینده وجود بیش از 261 رودخانه ای که بین 145 کشور جهان جریان دارد که یا با مرزهای کشورها تقاطع دارند و یا خود مرزهای سیاسی بین المللی را معین می کنند. حوضه این رودخانه ها تقریبا 60 درصد آب های شیرین جهان را تشکیل می دهند. طبق اطلاعات سازمان ملل حدود 300 محل در بیش از 50 کشور جهان پتانسیل درگیری بر سر آب را دارا می باشند مدیریت حوضه های رودخانه ها دارا فعل و انفعالات فیزیکی و انسانی دارای پیچیدگی های خاص است از سوی دیگر مجموعه اقدامات فیزیکی، سیاسی و انسانی در حوضه های مشترک می تواند مدیریت آن ها را بسیار پیچیده تر نماید. در این شرایط بروز اختلاف بر سر منابع آبی امر بسیار محتمل است و طبق نظریه پردازی های بسیاری از متخصصان بروز کشمکش بر سر آب بزودی بحران آب را تشدید خواهد نمود. با این وجود بررسی های عمیق تر نشان می دهد که در شرایط کمیابی، همکاری میان ذی نفعان و کشورهای دراید منابع مشترک نقش کلیدی در حل بحران ونیز جلوگیری از بروز کشمکش بر سر آب را دارد، آب چون شمشیری دو لبه، هم یک تهد و هم یک هم فرصت را ایجاد می کند. آب به دلیل حیاتی بودن آن برای همگان یک راهکار خلاقانه برای ایجاد اعتماد، همکاری ونیز جلوگیری از کشمکش را در بطن خود دارد. شواهد نشان می دهد که دولت ها، با درک نقش حیاتی آب، با هم همکاری نظام مند داشته و با تلاش های و هماهنگ خود قادرند بحران های هیدرولوژیکی را کنترل کنند.

Keywords:

بحران آب , منابع آبی مشترک , اختلافات آبی , رودخانه های مرزی , همکاری