مهناز قائدرحمت - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه اصلاح نباتات، تهران، ایران
عزت اله نباتی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

دستیابی به عملکرد بالا در گندم مستلزم انطباق مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه با شرایط جوی مساعد از طریق انتخاب تاریخ کاشت مناسب می باشد. در این تحقیق به منظور تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت ارقام گندم، آزمایشی در پنج تاریخ کاشت 10 آبان، 25 آبان، 10 آذر، 25 آذر،10 دی با پنج رقم پیشگام، پیشتاز، سیوند، پارسی، بهار بصورت کرت های خرد شده در سه تکرار طی دو سال زراعی 91-1389 در منطقه دورود اجرا شد. کرت های اصلی به تاریخ های کاشت و کرت های فرعی به ارقام اختصاص داده شدند. هر واحد آزمایشی شامل شش خط کاشت به طول 6 متر و به فاصله 20 سانتی متر بود. تراکم بذر براساس450 دانه در متر مربع در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد اثرات تاریخ های مختلف کاشت و ارقام بر وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، بیوماس، شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله معنی دار بود(p<0.01) بیشترین عملکرد دانه به میزان 7.3 تن در هکتار مربوط به تاریخ کاشت 10 آبان بود. همچنین اثر متقابل تاریخ کاشت-رقم معنی دار بود. بنابراین واکنش ارقام مختلف گندم به تاریخ کاشت متفاوت بود. رقم پارسی در تاریخ کاشت های 10 آبان و 25 آبان با عملکرد 8.7 تن در هکتار بالاترین عملکرد را داشت. نتایج این تحقیق نشان داد مناسبترین تاریخ کاشت برای ارقام مذکور 10 و 25 آبان می باشد. در منطقه دورود رقم پارسی از عملکرد بیشتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بود و برای حصول حداکثر تولید کشت این نوع رقم توصیه می شود.

کشت تاخیری، عملکرد دانه، اجزاء عملکرد، گندم