حسین فرزانه - کارشناس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام خراسان

تاغ گیاهی است که در مناطق خشک در اراضی دارای بافت سبک بدون شوری و یا شوری کم گسترش دارد و نیز سفره آب زیرزمینی خیلی پایین و رطوبت هوای بسیار اندک را می پسندد. گونه تاغ در سخت ترین شرایط محیط خشک و بیایانی به ویژه در شنزارهای این متاطق گسترش دارد و یکی از مهمترین گیاهانی است که برای تثبیت شن های روان از گذشته تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است (تاغزارهای مورد بررسی به صورت ناپیوسته از جنوب شرق تا جنوب غرب این شهرستان با مساحتی حدود 46127 هکتار را در بر گرفته است). به منظور بررسی روند تغییرات خصوصیات خاک و عمق آب زیرزمینی سطحی تحقیقاتی در سطح تاغزارهای دست کاشت در پنج منطقه دشت سبزوار شامل یحیی آباد، دلقند، حارث آباد، قدیم آباد، و دهنبی از طریق حفر پروفیل و تجزیه نمونه ها و همچنین آمار چاه های پیزومتری موجود در منطقه صورت گرفت. در این بررسی مشخص گردید که تاغزارهای فوق از نظر طبقه بندی در دو رده خاک شامل انتی سول و اریدی سول و به لحاظ ارزیابی منابع و قابلیت اراضی در دو تیپ دشت رودخانه ای و اراضی متفرقه مستقر گردیده اند. نتایج حاصله بیانگر این واقعیت است که مقدار عددی EC و pH با افزایش عمق خاک افزایش می یابد این روند برای کربن آلی حالت عکس دارد بافت خاک نیز با افزایش عمق از S.L به S.C.L در سه منطقه یحیی آباد، دلقند، حارث آباد تغییر کرده است. از طرفی دامنه تغییرات عمق آبهای زیرزمینی سطحی از شرق به غرب دارای روند (از 39 متر به 4 متر) کاهشی می باشد. مناطق فوق الذکر از نظر سدیم، کربن آلی، درصد رطوبت، کلاس خاک، عمق آب زیرزمینی ، هدایت الکتریکی، pH با هم مقایسه گردیدند و تغییراتی مشاهده شد. به طور کلی از شرق به غرب علاوه بر افزایش محدودیت ها گونه سفید تاغ به سیاه تاغ تغییر می یابد و این حاکی از این واقعیت است که سیاه تاغ مقاومت بیشتری در مقابل محدودیت ها از خود نشان می دهد.

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، خاکشناسی، تاغ، سبزوار