رابطه مالیات بر درآمد شرکتها و نرخ بیکاری در ایران

رسیدن به اشتغال کامل به عنوان یکی از ویژگی های جامعه ایرانی در افق 1404 ذکر شده است و در تدوین برنامه های اخیر توسعه، اشتغال و بیکاری سهم عمده ای داشته است. در مقابل، مالیات، یکی از مهمترین ابزار سیاستی دولت است و در میان انواع مالیاتها، بررسی اقتصادی مالیات بر درآمد شرکتها که سهم عمده ای در تعیین درآمدهای مالیاتی دولت دارد و همچنین از آنجا که این نوع مالیات آشکارترین مالیاتی است که از طریق هزینه سرمایه، سطح سرمایه گذاری و بنابراین تولید و اشتغال را تحت تاثیر قرار می دهد حائز اهمیت می باشد. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین نرخ بیکاری و سیاست مالیات بر درآمد شرکتها در اقتصاد ایران، با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری (VAR) و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) می پردازد. به این منظور از داده های سری زمانی برای سالهای 1350 تا 1390 استفاده شده است.نتایج نشان می دهد که دو متغیر مالیات بر درآمد شرکتها و حداقل دستمزد اثر مثبت و معنی داری بر نرخ بیکاری دارد.در مقابل اثر متغیرهای درجه باز بودن تجاری و اندازه دولت بر نرخ بیکاری منفی و معنی دار می باشد. همچنین نتایج حاصل از مدل تصحیح خطای برداری نیز نشان می دهد که ضریب ecm برابر 18%- می باشد که مطابق با انتظارات تئوریک بوده و حاکی از آن است که در هر دوره نرخ بیکاری به میزان 18 درصد به سمت تعادل بلندمدت تعدیل می شود و حدودا 5 سال طول می کشد تا خطای تعادلی کوتاه مدت تصحیح شود.

Keywords:

نرخ بیکاری , مالیات بر درآمد شرکتها , سری زمانی , مدل خودرگرسیون برداری , مدل تصحیح خطای برداری