راضیه فنایی - مدرس دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان
هوشمند عطایی - دانشگاه پیام نور، گروه جغرافیا، تهران

خشکسالی از پدیده های خزنده محیطی است که خسارت های زیادی را بر محیط زیست منطقه تحت تأثیر تحمیل می کند. این پژوهش با هدف بررسی خشکسالی در تالاب گاوخونی و اثرات آن بر اکوسیستم منطقه صورت پذیرفته است. بدین جهت از آمار بارش ایستگاه سینوپتیک ورزنه به عنوان نزدیک ترین ایستگاه به منطقه مورد مطالعه طی دوره آماری 2010 - 1961 استفاده شده است. به منظور بررسی خشکسالی در مقیاس ماهانه از شاخص های DI و PNI و در مقیاس سالانه از شاخص های DI, PNI, SPI, CZI و ZSI بررسی به عمل آمد. روند شاخص ها ی مذکور نیز توسط آزمون ناپارامتری من – کندال محاسبه شد. نتایج بررسی روند سالانه هر یک از شاخص ها حاکی از آن است که تمامی شاخص ها بدون روند هستند. با توجه به نتایج به دست آمده، شاخص های SPI, CZI ,DI و ZSI در معرفی سال های خشک و مرطوب و شاخص DI در تعیین روند و مقایسه آن با روند پارامتر بارش نتایج بهتری را ارایه می دهد. با توجه به بروز خشکسالی های اخیر ، این مجموعه اکوسیستمی بسیار ارزشمند رو به نابودی رفته و به صورت یک واقعیت تأسف بار نمایان شده است. منابع محیط زیستی با چالش مدیریت منابع آب و هم زمان افزایش محدودیت آب ناشی از خشکسالی و تغییرات اقلیمی روبه رو است و این چالش در شرایطی است که رقابت برای استفاده از آب توسط استفاده کنندگان رقیب در یک حوضه آبریز رودخانه، افزایش یافته است. در شرایطی که حوضه مورد مطالعه با پدیده خشکسالی مواجه شده، ضرورت دارد تخصیص های زیست محیطی و گردشگاهی و مصارف آب به برنامه ریزان و مدیران منطقه داده شود. به این ترتیب، می توان یک راه حل مناسب اقتصادی برای افزایش مطلوبیت علاقه مندان به محیط زیست و تفرج در این حوضه فراهم نمود.

تالاب گاوخونی، خشکسالی، محیط زیست، من – کندال