آیت رحمانی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشجوی دکتری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
محمد رضا مسعودی نژاد - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشیار، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

بالا بودن میزان فلوراید در آب آشامیدنی علاوه بر ایجاد فلوئوریزیس استخوانی و دندانی می تواند باعث ناهنجاریهای وسیع دیگری در انسان شود. بنابر این در این مطالعه به بررسی جذب فلوراید از محیط های آبی بوسیله زئولیت های فعال شده در شرایط آزمایشگاهی ناپیوسته پرداخته شده است. مساحت سطح وسیع زئولیت های طبیعی ( از قبیل کلینوپتیلولیت خاورمیانه ایرانی) برای ایجاد جایگاههای فعال برای جذب فلوراید بوسیله جایگزینی Na+ باند شده به زئولیت با یونهای Al3+ و Fe3+ استفاده شده است. در این مطالعه تأثیر عواملی از قبیل زمان تماس و غلظت فلوراید بررسی شده است. از آنجایی که کیفیت شیمیایی آب زیر زمینی از نقطه ای به نقطه دیگر متغیر است لذا تأثیر pH ، الکترولیت های از قبیل بیکربنات، کلرید و سولفات در جذب فلورید نیز مورد بررسی قرار گرفته است. عملکرد زئولیت طبیعی (زئولیت تغییر نیافته) با زئولیت فعال شده (زئولیت فعال شده با Al3+ و Fe3+) در جذب فلوراید مقایسه شده است. فاکتورهایی که بر فرآیند جذب فلوراید اثر می گذاشتند pH محلول و مقدار بیکربنات بود. pH اسیدی شرایط مناسب تری را جهت جذب فلوراید ایجاد می کرد و وجود بیکربنات به دلیل بالابردن pH، اثر کاهشی را برای مکانهای جذب فلوراید ایجاد می کرد. به طور کلی در میان زئولیت های اصلاح شده ذکر شده ( زئولیت با یونهای Al3+ و Fe3+) ، Al3+ بستر مناسبی با ظرفیت و ویژگیهای بالا برای جذب فلوراید یافته شد.

فلوراید، جذب، محلول شیمیایی، زئولیت اصلاح شده Al3+ و Fe3+