مشکلات محیط زیست و پیشروی کویر مرتبط با افت سطح آب پلایا مطالعه ایپلایای گاوخونی و مخروطه افکنه جنوب رشته کوه کلهرود شرق اصفهان

آب همواره محدودیت عمده و مشکل اساسی برای رشد مراکز شهری و مسئله محیط زیستی موثر بر اهداف اجتماعی و اقتصادی کشور در مناطق خشک بیابانی بوده است با این حال در این مناطق سیستمهای مخروطه افکنه در جهت ارائه منابع آبی و تنظیمات محیط زیستی نقش اساسی داشته و نیز از لحاظ توسعه شهرها در اولویت قرار میگیرد. در منطقه مورد مطالعه پالایای گاوخونی طی چند صد سال گذشته با کاهش شدید بارندگیها در سرچشمه های رودخانه زاینده رود که عاملی برای کاهش شدید ورودی آب به پلایا شده ودر نتیجه باعث افت شدید سطح آب در این پلایا و رسوب لایه های ضخیمی از ژیپس و نمک در این مناطق شده است. افت سطح آب پلایا ازیک سو باعث پیشروی کویر و از بین رفتن منابع زیست محیطی و از طرف دیگر باعث پر رنگتر شدن نقش مخروطه افکنه های فشارک و سسن آباد در جهت تامین آب مصرفی مردمان باستان این مناطق شده است. در این خصوص مردمان باستان از این خصوصیت مخروطه افکنه ها در امر تامین آب مطلع بود و در جهت برداشت و استفاده از این منابع آبی با حفر قنات و چاه های کم عمق در رسوبات مخروطه افکنه اقدام نموده اند. با این حال با وجود تغییرات آب و هوایی و افزایش جمعیت شهرها و روستاها و صنعتی شدن شهرها در پنجاه سال گذشته که موجب افزایش تقاضا و برداشت بیشتر از این سفرهای زیر زمینی توسط حفر چاه های عمیق و نیم عمیق باعث افت بیشتر سطح آب در سفرهای آب این مخروطه افکنه ها شده که این خود منجر به کاهش بیشتر کیفیت و افزایش شوری خاک و کاهش پوشش گیاهی و بیابان زایی و فرسایش، رسوب بادی هم در سطح پلایا و هم در سطح این دو مخروطه افکنه شده که عامل پیدایش مشکلات زیست محیطی در این مناطق می باشد.

Keywords:

مسائل مربوط به محیط زیست پلایای گاوخونی , برداشت آب , فنات , زمین های خشک , مخروط افکنه