هیمن قادری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، دانشکده هنر و معماری، شبستر، ایران.

در مسیر تاریخی تمدن ایران، بعد از دو واقعه مهم ظهور اسلام و حمله و استیلای طولانی مغولها، گرایش به غرب به عنوان سومین حادثه، شاید مهمترین اتفاق تاریخی ایران باشد. حادثهای که بر خلاف دو واقعه قبلی به دور از برخورد یا تهاجم قهریه صورت گرفت و بدون آنکه نشانی از جنگ یا کشورگشایی داشته باشد باروند تدریجی تسخیری خود به گونه ای که از ویژگیهای دوران مدرنیته است مورد اقبال و پذیرش خاص و عام قرار گرفت. دورهای که از لحاظ زمانبندی تاریخی، – اکنون از آن به دوره پهلوی اول تعبیر میشود و تمامی رخدادهای بین سالهای 1188 تا 1316 ش. را در بر میگیرد. هدف پژوهشی این مقاله، شناخت دگرگونیهای ایجاد شده بر مبنای اندیشهها و روشهای تغییر شکل یافته در معماری این دوره است؛ بنابراین به دور از تجزیه و تحلیل سبکشناسانه و یا طبقه بندی بناها، قصد این نوشتار پردازش و آگاهی از تفکراتی است که تحول معماری معاصر ایران را خودآگاه یا ناخودآگاه شکل داده است

دوره پهلوی اول؛ معماری معاصر؛ مدرنگرایی؛ بناهای جدید