سهند جوانشیر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر،آذربایجان شرقی ، ایران

پیشرفت علم پزشکی در ایران، و با کمی تامل در کل جهان اسلام، از دانشگاه جندی شاپور آغاز شد. ضرورتی که ساسانیان در جمع آوری قسمتهای مختلف اوستا احساس می کردند ، باعث شد که بخشهای پراکنده طبی این کتاب مقدس هم، از کشورهای مختلف از جمله هندوستان جمع آوری شده و به صورت منسجم درآید. پس از تکفیر اساتید مسیحی مدرسه الرها توسط پاپ، آنها به دلیل عدم وجود تعصب مذهبی در جندی شاپور، به این مرکز سرازیر شدند.به تبع این حضور، دانش و علوم طبی یونانی هم به مدرسه وارد شده و سنگ بنای علم پزشکی برای ادوار بعدی گذاشته شد. با هجوم اعراب مسلمان بهامپراطوری ساسانی، هرچند مدرسه جندی شاپور از آسیب و گزند در امان مانده و اعراب متعرض اساتید آن نشدند، ولی به دلیل وجود جو آشوب و تشنجی که در دو قرن اولیه اسلام، در مناطق مختلف وجود داشت، عملا قدم موثری برای پیشرفت بیشتر برداشته نشد و مدرسه در حالت رکود باقی ماند. با اهتمام خاصی که عباسیان به ترجمه آثار علمی دیگر کشورها بخصوص آثار یونانی نشان دادند، بار دیگر علم طب رونق گرفت ولی این بار مرکز ثقل آن با هجرت اساتیدجندی شاپور به بغداد، به این شهر منتقل شده و علما و پزشکان به صورت فعال به کارهای علمی و ترجمه آثار سایر ملل پرداختند و برای اولین بار، در اینشهر بیمارستانی با سبک مشابه بیمارستان جندی شاپور، بوجود آوردند. با سخت گیری هایی که از دوران متوکل به بعد در مورد اساتید و پزشکان غیر مسلماناعمال می شد و با کاهش هزینه های مربوط به امور علمی، یکبار دیگر پیشرفت علم طب دچار یک رکود نسبی شد که تا بر آمدن دولت دیلمیان به طول انجامید.پس از روی کار آمدن حکومت آل بویه و ارزش و احترامی که این خاندان برای دانشمندان و پزشکان قائل بودند، بار دیگر بارقه امید در دل اهل علم تابیدن گرفت و زمینه و بستر مناسبی فراهم شد که از دل آن بزرگترین مفاخر علم پزشکی دنیای قدیم یعنی رازی، ابن سینا، مسکویه و ... پا به عرصه فرهنگ و دانش نهادند. ساخت و بهره گیری از مرا کز پزشکی و در درمانی نیز پا به پای این تغییرات رو به تکامل و تحول گذارده است و بررسی این تغییرات از بعد معماری دغدغه اصلی این پژوهش است.

طب بیمارستان تحول درمانی کاربری درمانی