امیر سماواتی پیروز - مدیر گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی از دانشگاه شهید بهشتی تهران
رویا شریفی اسکندر - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی از دانشگاه آزاد اسلامی

در بحث از جراحی های نوین منظور جراحی هایی هستند که با استفاده از پیشرفت های تکنولوژی نوین در زمینه جراحی روند اعمال جراحی تغییر می کند. به عبارت دیگر در این گونه جراحی ها بر خلاف جراحی های سنتی، جراحو تیم جراحی کمتر به طور مستقیم در روند جراحی دخالت دارند و برخی از وظایف از آنها به وسیله روبات ها و با نظارت مستقیم یا غیر مستقیم آنها انجام می گیرد. در این صورت بدیهی است که در نحوه و میزان مسئولیت آنها نیز تفاوتهایی با جراحی های سنتی به وجود می آید. مسئولیت تیم پزشکی در جراحی های نوین موضوعی نیست که در حقوق پزشکی مسبوق به سابقه بوده باشد چراکه در گذشته تحقق مسئولیت و نیز انتساب جرم پزشکی صرفا به شخص جراح محدود می شد.لیکن تحولات نوین در خصوص ضوابط حقوقی حاکم بر مسئولیت تیم جراحی این امر را بهرسمیت شناخت که مسئولیت جراح به عنوان سرپرست تیم پزشکی نافی مسئولیت سایر اعضا و همکاران جراح در تیم پزشکی نمی باشد.با این حال هنوز نمی توان قائل به دکترین واحد و مشخصی در خصوص تعیین مسئول،رابطه سببیتو نیز چگونگی تفکیک مسئولیت اعضای تیم جراحی بود.لذا طرح این موضوع نه تنها در سطح دنیا واجد جنبه های متنوعی است که نیازمند مداقه حقوقی می باشد بلکه تعیین شرایط و مختصات آن در نظام حقوقی ایران نیز امری است که تا کنون مغفول مانده و مورد تتبع قرار نگرفته است. در این تحقیق جراحی های نوین در دو قسمت: جراحی از راه دور و جراحی روباتیک مورد بررسی قرار گرفته است.همانگونه که گفته شد در جراحی های نوین نحوه تعیین و تقسیم مسئولیت تا حدود زیادی با جراحی سنتی تفاوت دارد و کسانی که عضو تیم جراحی نیستند مانند طراح و برنامه نویس نرم افزار روبات و سازندگان قطعات سخت افزاری روبات نیز مسئول قلمداد می شوند.

مسئولیت کیفری تیم جراحی جراحی روباتیک جراحی از راه دور