آلاله متقیان - دانشجوی کارشناسی¬ارشد مجتمع آموزش عالی علوم کشاورزی و منابع طبیعی سا
همت ا... پیردشتی - استادیار مجتمع آموزش عالی علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشگاه ما
محمدعلی بهمنیار - دانشیار مجتمع آموزش عالی علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشگاه ماز
ارسطو عباسیان - مربی مجتمع آموزش عالی علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشگاه مازند

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کمپوست، ورمی کمپوست، لجن فاضلاب و کود شیمیایی بر عملکرد دانه و پروتئین، محتوای کلروفیل برگ، میزان نیتروژن برگ و بذر در ارقام مختلف سویا، آزمایشی در سال 1385 در مجتمع آموزش عالی علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. آزمایش در قالب اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی از 8 تیمار کودی تشکیل شد که عبارت بودند از: سطوح 20 و 40 تن در هکتار کمپوست زباله شهری، ورمی کمپوست و لجن فاضلاب، کود شیمیایی (سولفات پتاسیم و فسفات آمونیوم به میزان 75 کیلوگرم در هکتار) و شاهد ( بدون کاربرد کمپوست یا کود شیمیایی). برای کرت های فرعی نیز سه ‍‍‍ژنوتیپ از سویا (032، 033و Jk) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیش ترین عملکرد دانه و پروتئین سویا را تیمارهای لجن 20 و 40 تن در هکتار، کود شیمیایی و کمپوست زباله 40 تن در هکتار تولید کرد. همچنین نتایج نشان داده است که بین ارقام مختلف سویا تفاوت معنی داری از لحاظ تمام صفات مورد مطالعه مشاهده شد. بیش ترین عملکرد دانه و پروتئین را ژنوتیپ های Jk و 033 تولید کردند. هر سه رقم سویا در تیمارهای کودی لجن وکمپوست زباله 40 تن حداکثر میزان نیتروژن برگ را نشان دادند. همچنین لاین 032 در تیمارهای کودی لجن وکمپوست زباله 40 تن از بالاترین محتوای کلروفیل برگ برخوردار بود. همین لاین در تیمارهای کودی لجن 20 و40 تن، کمپوست و ورمی کمپوست 40 تن در هکتار بیش ترین درصد نیتروژن و پروتئین بذر را نشان داد. عملکرد دانه از همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد پروتئین، محتوای کلروفیل و درصد نیتروژن برگ برخوردار بود. به نظر می رسد که کاربرد ضایعات آلی در نظام کشاورزی می تواند راه حل مناسبی برای حفظ محیط زیست و بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی در کشورمان در نظر گرفته شود.

سویا، عملکرد، پروتئین، کمپوست، ورمی¬کمپوست، لجن