فرشاد فروغی نسب
زیبا لوک زاده
حمید رضایی

سروصدا یکی از شایع ترین عوامل فیزیکی موجود در محیط کار است که با شدتهای مختلف تقریبا در تمام صنایع وجود دارد؛ بطور کلی هیچ صنعتی را نمیتوان یافت که از نظر آلودگی صوتی ایمن باشد(1-3). با پیشرفت جوامع بشری به سوی صنعتی شدن و نیاز روزافزون به تولیدات و مواد صنعتی، افزایش قابل ملاحظه ای در سروصدای محیطهای کاری ایجاد شده است. مهمترین و قطعی ترین اثر صدا، افت شنوایی است. کاهش شنوایی ناشی از صدای محیط کار (Noise Induced Hearing Loss: NIHL) یکی از قدیمی ترین بیماریهای شغلی بوده که قرنهاست برای بشریت شناخته شده است، تقریبا2000 سال قبل پلینی بزرگ خاطرنشان کرد که افراد ساکن در کنار آبشارهای پر سروصدا کاهش پیشرونده ای در افت شنوایی نشان می دهند. رامازینی کاهش شنوایی ناشی از سروصدا را به عنوان یک مخاطره شغلی در نظر گرفت (1). سروصدای محیط کار باعث آسیب حلزون گوش داخلی و بدنبال آن کاهش شنوایی حسی-عصبی می شود که اولین نشانه های آن در فرکانسهای بین 3000 تا 6000 هرتز در ادیوگرام دیده می شود و معمولا دو طرفه و متقارن است. اگر چه ضایعه حلزون بوجود آمده ثابت و برگشت ناپذیر است ولی در اثر قطع تماس با سروصدا، می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد(4،5).هنگامیکه تراز صدا از حد مجاز تجاوز کند، می تواند علاوه بر سیستم شنوایی، اثرات زیان آوری بر روی عملکرد سایر قسمت های بدن از جمله گردش خون، روان و راندمان کار ایجاد نماید (6). شواهد زیادی وجود دارند که کارگرانی که در محیط کار با صدای بیش از حد مواجهند، ریسک بالاتری از حادثه را دارند (7). سر و صدا عنوان یک استرس فیزیکی می تواند باعث افزایش فشار خون و افزایش ضربان قلب و افزایش مصرف اکسیژن گردد(8).امروزه بر اساس تخمین سازمان NIOSH حدود30میلیون شاغل آمریکایی در معرض سروصدای مضر می باشند. این میزان در اتحادیه اروپا در حدود 35 میلیون نفر است به گونه ای که کاهش شنوایی شغلی به عنوان یکی از اصلی ترین بیماریهای شغلی اروپا محسوب می شود. البته آمار چندان دقیقی از میزان مواجهه با سروصدا در ایران موجود نمی باشد ولی می توان تصور کرد که ابعاد این مشکل در ایران نیز قابل توجه باشد (3). طبعاً هر مطالعه ای که به بررسی اثر سروصدا و دیگرعوامل موثر بر آن در شاغلان کشور بپردازد، می تواند در شناسایی دامنه مشکل در ایران اهمیت بسزایی داشته باشد. با توجه به اینکه اطلاعات کافی در مورد وضعیت شنوایی کارگران و همینطور شیوع NIHL شغلی در ایران وجود ندارد هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی اثر سروصدا بر وضعیت شنوایی کارگران کارخانه کاشی می باشد.