زهره سعیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگ
داوود آزادفر - استادیار گروه جنگلداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

صنوبر گیاهی متعلق به خانواده Salicacea از گیاهان آبدوست و سریع الرشد است کـه در زمـین هـای خیلـی مرطـوب یـا خشک دچار ضعف می گردد . زراعت چوب این گونه در حاشیه مزارع، رودخانه ها و کانالهـای آبیـاری نقـش مـوثری د ر توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی دارد . هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر تنش خشکی و غرقابی بـر سـه گونـه صـنوبر شـامل Populus deltoides, Populus nigra, Populus euroamericana اسـت . جهـت انجـام ایـن تحقیق از موفقترین کلونهای گونههای فوق به لحاظ تولید چوب در منطقه در اسفند مـاه 84 قلمـه گیـری و درگلـدان هـای پلاستیکی کاشته شد . سپس پانزده نهال از هر گونه در تیر ماه 85 بـرای هـر تیمـار بـه آزمایـشگاه منتقـل و تحـت تـنش هـای خشکی و غرقابی قرار داده شدند . شرایط آزمایشگاهی به لحاظ دما و نور برای هر دو تیمـار یکـسان در نظـر گرفتـه شـده و میزان نرخ خالص فتوسنتز به وسیله دستگاه LCA3 بطور روزانه تا از بـین رفـتن کامـل نهـال هـا انـدازه گیـری شـد . مقایـسه چندگانه دانکن بین گونهها نشان داد که گونه Populus euroamericana نسبت به دو گونه دیگر نسبت به تـنش هـای خشکی و غرقابی مقاومت بیشتری نشان داده و در ضـمن مقاومـت بـه غرقـابی آن بیـشتر از خـشکی اسـت در حـالی کـه دو گونه Populus deltoides و Populus nigra نسبت به تنش خشکی مقاومت بیشتری از غرقابی نشان میدهند .

صنوبر، تنش، غرقابی، خشکی، نرخ فتوسنتز خالص