راحیل مقیمی - دانشجو کارشناسی ارشد راه وترابری، دانشکده مهندسی، واحد بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد
روزبه شاد - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید سالاری - استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی مسگر - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشکده مهندسی، واحد بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد

حمل و نقل سریعالسیر ریلی یکی از مهمترین و جدیدترین مدهای حمل و نقلی ایمن است که به عنوان مکانیسم بسیار کارآمد در زمینه حمل و نقل درون شهری و برون شهری در کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه شناخته و استفاده میشود. شیوهحمل و نقلی مذکور با توجه به مواردی نظیر: وابستگی شدید بخش حمل و نقل ریلی کشور به سوخت های فسیلی و آلایندگی زیاد ایننوع سوختها، سرعت پایین حمل و نقل ریلی و آلودگی صوتی ناشی از مدهای حمل و نقلی موجود، به عنوان گزینهای مناسب در توسعه پایدار مطرح میباشد. از این رو بررسی پارامترهای موثر بر سیستم قطارهای سریعالسیر و نحوه عملکرد آنها به منظور دستیابی به نتیجهای کارآمد، اجتناب ناپذیر است. این مقاله با تعریف شبکه سریعالسیر ریلی، پروژههایHSR خطوط ریلی سریعالسیر) در کشورهای مختلف را ارزیابی نموده و نقاط قوت و ضعف مدلهای گوناگون را شناسایی میکند. سپس مزایا و برتری این شبکه نسبت به سایر روشهای حمل و نقل مطرح میگردد. از جمله مزایای استفاده از این سیستم در مقایسه با سایر مدهای حمل و نقلی میتوان به آلودگی کمتر محیط زیست،راحتی و سهولت در سفر، اشتغالزایی، رشد اقتصادی و ایمنی بیشتر اشاره کرد. این مقاله با بررسی پروژههای مختلف، هزینههای ساخت،نگهداری، هزینه های زیست محیطی و ترافیک مسافری را پیشبینی کرده و تاثیر خطوط مذکور بر بازار حمل و نقل بین شهری را مورد بررسی قرار میدهد که در نتیجه آن، پیوستگی این شبکه با سایر روشهای حمل و نقل به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در جذب سفرمطرح میشود. همچنین نتایج تحلیلی تغییر میزان تقاضا برای استفاده از این شبکه در کشورهای مختلف نشان میدهند که در بیست سال اول راهاندازی، تقاضای سفر با قطارهای سریعالسیر در آسیا با شیب زیادی افزایش یافته و در نهایت به یک روند ثابت ختم میگردد. بررسی میزان تقاضا در اروپا نیز نتایج به دست آمده در بیست سال اول راه اندازی این خطوط را تایید مینماید و میتوان نتایج حاصل را در برنامه ریزی برای ساخت این خطوط مد نظر قرار داد

خطوط راه آهن سریعالسیر، توسعه پایدار، پارامترهای اقتصادی، مد های حمل و نقل، محیط زیست