سید آرمین سروسر - گروه مهندسی عمران، دانشگاه گیلان

سد لاستیکی مرکب از یک لوله قطور لاستیکی است که معمولا در امتداد عرضی رودخانه کار گذاشته می شود. سیستم پرکننده بدنه اصلی تیوپ لاستیکی در اینگونه سدها، معمولا هوا یا آب می باشد. این پژوهش مبتنی بر نظریه های خزشی بلایBligh)و لینLane) وبر اساس خصوصیات خاک ساختگاه از سه نوع ماسه شامل ماسه بادی (خیلی ریز )، ماسه ریز یا متوسط و ماسه درشت جهت تخمین صحیحی از نیروی زیرفشار، در سد لاستیکی استوار است. در ادامه، نتایج حاصل از نیروی زیرفشار برای انواع بسترهای ماسه ای بدست آمده، و در نهایت مقادیر حاصل شده با داده های ارائه شده از سد لاستیکی پهلوان بست که روی بستر ماسه بادی احداث شده، مقایسه شده است. لازم به ذکر است که در این پژوهش از نتایج تحلیل تراوش با استفاده از نرم افزارSEEP/Wنیز استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، با بکارگیری نظریه لین، نیروی زیرفشار در سد لاستیکی، مقادیر منطقی تری نسبت به مقادیر حاصل شده از روش بلای را نشان می دهد. علاوه بر این با افزایش قطر ماسه بستر بر اساس نظریه بلای و افزایش سختی خاک یا ماسه بستر بر اساس نظریه لین،مقادیر نیروی زیرفشار افزایش پیدا می کند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل تراوش توسط نرم افزار با توجه به اینکه مقدار نیروی زیرفشاردر کلیه بسترها یکی می باشد، در انواع بستر های ماسه ای با ثابت بودن عمق دیواره های آب بند در بالا دست و پایین دست، هر چقدر قطرماسه بیشتر شود مقدار دبی نشت از زیر سد لاستیکی افزایش پیدا می کند که در این حالت در پژوهش انجام شده، کمترین مقدار دبی نشت در بستر ماسه بادی(خیلی ریز) بدست آمده است که بیانگر این می باشد که طراحی مهندسین مشاور سد از نظر انتخاب نوع بستر، به درستی انجام شده است.

نیروی زیرفشار، بستر ماسه ای، نظریه های بلای و لین، نرم افزارSEEP ، W وسدلاستیکی پهلوان بست