سیدهادی حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبائی-

اختراع لکوموتیو بخار در دوران صنعتی تحولی در صنعت حمل و نقل جهان ایجاد کرد. سامانه های حمل و نقل ریلی در حال حاضر به عنوان با صرفه ترین، ایمن ترین و پاک ترین وسایل حمل ونقل عمومی بویژه در شهرها، برای جابه جایی مسافرین کاربرد دارند. مونوریل یکی ازانواع جدید سیستم حمل و نقل ریلی درون شهری می باشد که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. بررسی ویژگی های این وسیله،شرایط استفاده از آن و تجربیات مونوریل های مهم و تاثیرگذار دنیا، گویای این نکته هستند که نمی توان، طرحهای مترو، سامانه های اتوبوس تندرو و قطار سبک شهری را به علت احداث مونوریل متوقف کرد و میتوان مونوریل را به نوعی تکمیل کننده این سامانه های حمل و نقلی دانست. خطوط مختلف مونوریل در بیش از 75 کشور جهان در مجموع 735 کیلومتر بوده است که بیشتر این طرح های اجرا شده، کاربردتفریحی و گردشگری داشته اند. اما بررسی های انجام شده در این مقاله که به صورت مطالعات اسنادی، میدانی، استدلال و نتیجه گیری بوده است، نشان می دهد که مونوریل شهر قم، علاوه بر حذف یکی از دو خط پیش بینی شده ی مترو، جنبه ی تفریحی-گردشگری نداشته و به عنوان سامانه ی اصلی حمل و نقل این شهر در نظر گرفته شده است. به نظر می رسد این سامانه باتوجه به ویژگی ها و نحوه ی به کار گیری آن، همچنین به علت شرایط خاص فرهنگی- اجتماعی قم پاسخ گوی نیاز حمل و نقل شهری نبوده و معضلی بر مشکلات فعلی این شهر می افزاید

مونوریل، سامانه حمل و نقل ریلی، حمل و نقل درون شهری، مونوریل شهر قم