مریم اصغری - دانشجوی کارشناسی ارشد،دانشکده معماری،واحد علوم و تحقیقات شاهرود
ساناز تربتی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده معماری،واحد علوم و تحقیقات شاهرود
حامد بهزادی پور - پژوهشگر دکتری شهرسازی، مدرس گروه کارشناسی ارشد معماری واحد علوم و تحقیقات شاهرود

تجارت به عنوان مهمترین شکل مبادله اجتماعی، از جمله فعالیت های اصلی انسان است. فعالیتی که سبب احداث فضاها و مکان های ویژه ای به نام بازار به شکل های گوناگون شده است.بازار مهمترین عامل ارتباطی و فضای شهری در شهرهای ایران به شمار می آیند. از یکسو موقعیت و جایگاه شهری بازار و فضاها و مراکز آن و از سوی دیگر اهمیت نقش و منزلت اجتماعی اصناف و بازاریان موجب می شودکه بازار تنها یک فضای اقتصادی به شمار نیاید و اهمیت ویژه ای در زندگی شهری داشته باشد. وجود بازار در شهرها بیانگر ارزش، رشد وموفقیت است و رابطه آن با جمعیت و بافت شهری و عکس العمل آن در مقابل مشکلات اجتماعی قابل توجه است. بازار همیشه با زندگی روزمره مردم ارتباط مستقیم دارد و محور جاذبه اجتماعی و اقتصادی به صورت ضمانت اقتصادی محسوب می شود. به هر حال نقش وجایگاه بازار در شهر و جامعه اسلامی کاملا تعریف شده و به عنوان هویتی شناخته شده در جهان مطرح است. در مجموع می توان گفت بازار در اقلیم های مختلف با اتصال فضاهای بزرگ و کوچک با یک محور اصلی ، مجموعه ای به هم پیوسته، یکپارچه و منسجمی راپدید آورده است. پژوهش حاضرازمنظر ماهیت سوال و هدف تحقیق توصیفی تطبیقی است که به بررسی بازار در اقلیم چهارگانه، از نظر چگونگی شکل گیری و خصوصیات کالبدی پرداخته شده است. از نتایج بررسی می توان به همسازی ساختار کالبدی بازارها با شرایط اقلیمی و ایجاد فضای مطلوب و مطبوع از طریق سر پوشیده نمودن بازار و اتصال فضاهای بزرگ و کوچک آن با یک محور اصلی که مجموعه ای به هم پیوسته، یکپارچه و منسجمی را پدید آورده است اشاره نمود.

بازارهای سنتی، اقلیم، کالبد، ساختار