سکینه حسن پوربریجانی - مازندران ، شهرستان نکا، کارشناس حرفه و فن، دبیر آموزش و پرورش نکا
علی اصغر عشیری - مازندران ، شهرستان نکا، کارشناس حرفه و فن، دبیر آموزش و پرورش نکا
زینب حاجی زاده - مازندران ، شهرستان نکا، کارشناس حرفه و فن، دبیر آموزش و پرورش نکا

به منظور تحلیل اقتصادی مدیریت های مختلف آبیاری در کشت نشایی برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با دو فاکتور آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآمد. تیمارها شامل مدیریت های مختلف آبیاری شامل تناوب خشکی و رطوبت (AWD)، کشت نیمه خشک (SDC)، ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت (SWD)، روش سنتی یا غرقابی (TI) و دو رقم بومی (طارم محلی) و اصلاح شده (فجر) بودند. بر اساس نتایج، تیمار مدیریت SDC با مصرف آب 5/4042 متر مکعب در هکتار (حدود 55 درصد صرفه جویی در مصرف آب)، بهره وری آب آبیاری (WPi) 68/1 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره وری آب آبیاری+بارش (WPi+w) 38/1 کیلوگرم بر متر مکعب، نسبت درآمد ناخالص به هزینه تولید (55/2)، در مقایسه با دیگر مدیریت های آبیاری (به ویژه آبیاری سنتی) بیشترین کارایی را داشته است. مدیریت آبیاری AWD نیز با داشتن میزان نسبت درآمد ناخالص به هزینه کل (53/2) و حدود 40 درصد کاهش مصرف آب نسبت به تیمار TI و 3/3 درصد کاهش سود خالص در واحد سطح (از 58021162 به 56684960 ریال در هکتار) در مرتبه بعدی قرار گرفت. بنابراین از دیدگاه اقتصادی مدیریت های مختلف آبیاری AWD و SDC به عنوان تیمارهای برتر معرفی می گردند با این وجود برای توصیه نهایی چنین مدیریت هایی مستلزم پژوهش های بیشتر در زمینه علف های هرز، آفات و بیماری ها و پذیرش توسط کشاورز است

برنج، مدیریت آبیاری، عملکرد، سود خالص، درآمد ناخالص