قاسم امامی - کارشناس ارشد علوم سیاسی، پارک علمی تحقیقاتی و فناوری دانشگاه شهید بهشتی

توسعه فرایندی است پیچیده، و دارای ابعاد گوناگون که توسط دولتها و عوامل فکری و اجرایی آنها در مناطق مختلف یک کشور طراحی و اجرا می گردد.رویکردهای متفاوتی برای دستیابی به توسعه وجود دارد ، از جمله توسعه روستایی و توسعه پایدار. هر کدام از این رویکردها دارای نقاط قوت و ضعف هایی هستند که باید در طراحی و برنامه ریزی امر توسعه کلی و یکپارچه کشور به آن توجه نمود. توسعه پایدار جزئی از برنامه های توسعه و توسعه روستایی جزئی از برنامه های توسعه کلی و ملی در هر کشور محسوب می گردد.شاید با کمی تساهل بتوان گفت که توجه به درون و توسعه پایدار از مهمترین و جدیدترین رویکردهای مورد قبول اندیشمندان و مجریان توسعه در امر طراحی، برنامه ریزی و مدیریت توسعه روستایی باشد. چون توسعه پایدار فرایندی تکاملی و پویاست و مشارکت های مردمی و عقل جمعی و تواماً توجه به محیط زیست و منابع طبیعی را در خود دارد.توسعه پایدار روستایی هدفهای مهم و متنوعی از جمله حفظ محیط زیست، کاهش فقر، توسعه مشارکت مردمی ، تواناسازی انسانهای روستایی در ابعاد مختلف، افزایش کارایی اقتصادی و بطور کلی توسعه کلی و یکپارچه کشور را دنبال می کند، و برای رسیدن به این اهداف استراتژیک با چالش هایی هم مواجه است از جمله کمبود یا فقدان برنامه استراتژیک توسعه کشور، عدم مشارکت و بکارگیری مردم و نهادهای مردمی توسط سازمانهای دولتی در امر توسعه پایدار روستایی، مهاجرت نخبگان روستایی به شهر، عادلانه نبودن قیمت محصولات کشاورزی و دیگر محصولات روستایی و اقتصاد مبتنی بر رانت، پول نفت و یارانه و در نهایت در ابهام بودن اولویت های توسعه کشاورزی، صنعتی و خدماتی از جمله این چالش ها است.برای رسیدن به توسعه بصورت کلی و یکپارچه باید از نکات جمیع رویکردها در حوزه های مختلف کالبدی، محیطی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خصوصاً از رویکرد توسعه پایدار روستایی در جهت تواناسازی جامعه روستایی بطور خاص و کل کشور بصورت عام استفاده نمود . این مهم خود نیازمند تغییر نوع نگاه دولتمردان نسبت به استفاده مشارکت های مردمی در امر تصمیم سازی است.هدف جزئی از این تحقیق معرفی توسعه پایدار روستایی بعنوان یک رویکرد کارآمد و جدید در توسعه یک کشور و هدف کلی ازآن نیز، فاصله گرفتن از تحلیلهای جزئی نگر و پرداختن به رویکردی است که دارای نگاه کلان و جامع تر است که ما را در رسیدن به توسعه یکپارچه کشور کمک می کند.در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بکارگیری منابع کتابخانه ای و مطالعات اسنادی مکتوب و مشاهدات عینی و میدانی سعی نمودیم که به بررسی موضوع بپردازیم. برنامه ریزی با عقلانیت و توجه به توسعه پایدار با نگاه هماهنگ و سیستماتیک با سیاستهای دیگر می توان به چشم انداز توسعه پایدار روستایی امیدوار بود.

رویکردها، توسعه پایدار روستایی ، آسیب ها، ،محیط زیست