حمیده اسدی تبار - کارشناسی ارشد طراحی شهری از دانشگاه هنر اصفهان

امروزه گردشگری یکی از مؤلفه های حیات اقتصادی جوامع محسوب می شود. کشور ایران با وجود اینکه براساس ضوابط یونسکو، جزو ده کشوربرجسته باستانی تاریخی جهان به شمار می آید، متأسفانه درصد بسیار ناچیزی از درآمدهای اقتصادی از راه صنعت توریسم را به خود اختصاص داده است. اندیشمندان برای رسیدن به توسعه پایدار در روستاها، راهکارهای گوناگونی اندیشیده اند که در این میان می توان به توسعه صنعت گردشگری در روستاها که سبب ایجاد اشتغال و درآمد زایی می شوداشاره کرد. این نوع گردشگری یکی از ابعاد گردشگری و صنعت توریسم است. گردشگری روستایی از ابعاد گوناگون تأثیرات فراوانی در توسعه اقتصادی روستاها داشته است(شیخی 1381: 17).گردشگری صنعتی کاربراست که زمینهاشتغال افرادیب امهارتهای گوناگون ودرسنین مختلف رافراهم میآوردوازاینرو،یکی ازراههای غلبه بربیکاری است.بنابراین،توسعهگردشگری روستایی درمکانهای مختلف زمینه های اشتغال دائم،فصلی ونیمه وقت رابرای نیروی انسانی باتخصص وآموزش متوسط فراهم میسازدوازنرخ بیکاری میکاهد.درتوسعهگردشگری،گذشته ازایجاداشتغال مستقیم،زمینهسایرفعالیتهای مرتبط مانندکارهای ساختمانی،تعمیرات،کرایهخودرو،ودستفروشی نیزبرای افرادبومی فراهم می شود (سلطانی به نقل از میرزایی 1388). تنوع اقلیمی ایران و چهارفصل بودن آن سبب شکل گیری روستاهایی با ویژگی های متفاوت در گوشه و کنار آن شده است. یکی از این مناطق، منطقه غرب کشور است. درحاشیهغربوشمالغربکشور،ساختاری جایگرفته است که ازسابقه و قدمتی دیرین درهنرومعماریایرانیانبرخوردارمیباشد. ساختاریک هبه قدمت تاریخ باشکوه ایران زمین آغازشده وهمچنان ادامه یافتهاست.درنواحی کردستان،کرمانشاه وآذربایجان غربی مناطقی بابافتی ساده اماحیرت انگیزوجودداردکه می توان بخشی ازمؤلفههای واقعی معماری ایرانی رادرآنهاشناسایی کرد(مولانایی 1390: 21). روستاهای این منطقه به دلیل کوهستانی بودن، دارای چشم اندازهای طبیعی متنوع و ساختارهای معماری خاصی هستند. یکی از انواع معماری این منطقه معماری پلکانی یا طبقاتی است که به دلیل وجود شیب فراوان واجد این نوع معماری گشته اند. روستای خانقاه از روستاهای دهستان هولی، از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه می باشد. بافت خاص روستا، چشم اندازهای طبیعی، آب و هوای معتدل و مطلوب، وجود چشمه های طبیعی و رودخانه گلال، فرهنگ خاص روستا، بقعه بابا شیخ حسن و دیگر پتانسیل های این روستا زمینه توسعه صنعت و گردشگری را در آن فراهم آورده است. در این مقاله پس از ذکر مبانی مختصری از مبحث گردشگری و گردشگری روستایی به معرفی روستای خانقاه و بررسی جاذبه های آن از جمله جاذبه های طبیعی، تاریخی، مذهبی، معماری، فرهنگی و اجتماعی می پردازیم و در نهایت راهکارها و پیشنهاداتی در جهت تقویت این پتانسیل ها و امتیازات ارائه می شود.