نادر مهرگان - دانشیار گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا
آزاده سادات حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا

ایران بر اساس تقسیم بندی اقلیمی در یک ناحیه خشک و نیمه خشک واقع شده، به طوری که میزان بارندگی آن کمتر از یک سوم و نیز تبخیر آن در حدود سه برابر میانگین جهانی است. جهت نیل به خودکفایی غذایی فشار بر منابع آب به شدت افزایش یافته و سیمای کشاورزی کشور، جهره ناپایداری به خود گرفته است. عدم توازن بین عرضه و تقاضای آب در کشور مدیریت منابع آب را، به خصوص در بخش کشاورزی، با چالش روبه رو ساخته است. در این ارتباط مبادلات بین المللی محصولات کشاورزی و جابه جایی آن نهفته در آنها که به آن آب مجازی گفته می شود می تواند یکی از راه کارهای مدیریت آب باشد. مبادلات آب مجازی برای هر کشور باید بر اساس بهینه سازی و درنظر گ رفتن سیاست های اجتماعی، اقتصادی و مزیت های اقلیمی آن کشور صورت گیرد. در سال های اخیر تجارت آب مجازی به عنوان راه کاری جدید جهت مقابله با بحران آب مورد توجه مجامع علمی جهان قرار گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی و طبقه بندی مباحث مطرح شده در زمینه آب مجازی، مبادله آب مجازی در ارتباط با منابع آب موجود را به عنوان راهی برای کاهش تنش آبی در ایران و جهان ارزیابی می کنیم.

کم آبی، آب مجازی، تجارت، امنیت غذایی، محصولات کشاورزی، م دیریت منابع آب، کشاورزی پایدار