مرضیه رسولی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه لرستان
ناصر طهماسبی پور - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

ایران کشوری است که بر روی کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین واقع شده است. عامل ارتفاع سبب تشکیل کانون های آبگیر و تعدیل اثرات خشکی در امتداد دو رشته کوه بزرگ البرز و زاگرس و رشته کوههای منفرد داخلی شده است. حوزه های آبریز به عنوان مهمترین منبع تأمین کننده آب کشاورزی، آشامیدنی و تأمین نیروی هیدرولاکتریک نیازمند برنامه ریزی مناسب در زمینه مدیریت منابع آب می باشند. رودخانه ها به عنوان زهکش اصلی حوضه های آبریز از نظر کانون های تغذیه و ویژگی های مسیر جریان در یک دسه بندی کلی به دو نوع عمده رودخانه های تغذیه شونده از مرتفعات و رودخانه های زهکش کننده سرزمین های کم ارتفاع تقسیم می شوند. نوع مدیریت منابع آب این دو نوع رودخانه متفاوت می باشد. چهارگزینه انتقال، ذخیره، تغذیه مصنوعی و جریان آب از عمده ترین شیوه های بهره برداری از رودخانه ها می باشند. ویژگی های اقلیم شناسی، آبشناختی، زمین شناسی و کانون های جمعیتی مستقر در حوزه های آبریز و محدوده نفوذ آنها نقش مهمی در نوع برنامه ریزی مدیریت منابع آب ایفا می کند. در این مقاله اهمیت و نحوه برنامه ریزی مدیریت منابع آب در حوزه های آبریز استان همدان مورد مطالعه قرار گرفته است.

آبخیزداری، مدیریت منابع آب، حوزه های اصلی، استان همدان