محمدحسین قلی زاده - استادیار آب و هواشناسی دانشگاه کردستان
شریفه زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشگاه کردستان

شناخت نواحی آب و هوایی از جمله ابتدایی ترین و مهمترین مطالعات در اقلیم شناسی محسوب می شود. تعیین نواحی اقلیمی می تواند پایه و اساس بسیاری از مطالعات اقلیمی و غیراقلیمی باشد. اگر چه از گذشته تاکنون طبقه بندی های اقلیمی مختلفی از سوی محققان ارائه شده است، با این حال روش های ناحیه بندی اقلیمی در حال حاضر به یاری رایانه ها، روند تکاملی چشمگیری را نشان داده اند. این پژوهش با هدف شناخت نواحی اقلیمی در استان کردستان انجام شد. برای ناحیه بندی اقلیمی استان کردستان از داده های ساعتی 25 عنصر اقلیمی 25 ایستگاه همدید (واقع در محدوده جغرافیایی داخل و خارج از مرزهای سیاسی استان کردستان) استفاده شد. با توجه به یکسان نبودن طول دوره آماری ایستگاه های مورد مطالعه، میانگین بلند مدت آنها در هر ایستگاه محاسبه شد. به کمک میانیابی به روش کریجینگ، داده های ایستگاهی به داده های یاخته ای تبدیل شدند. سرانجام با انجام تحلیل خوشه ای به روش ادغام وارد بر روی داده های یاخته ای استاندارد شده متغیرهای اقلیمی، دو ناحیه اقلیمی در استان کردستان مشخص شد. با توجه به ویژگی های عناصر اقلیمی در هر پهنه، نواحی اقلیمی استان با عنوان های نواحی گرم- م رطوب و سرد- خشک نامگذاری شدند. به طور کلی بخش های شرقی استان (بیجار، قروه، زرینه اوباتو، سقز و نیمه شرقی شهرستان سنندج) در محدوده ناحیه سرد- خشک و بخش هایی از غرب استان (مریوان، سروآباد، کامیاران، بانه) در محدوده ناحیه گرم- مرطوب قرار گرفتند. تغییرات اقلیمی می تواند موجب تغییر این روند اقلیمی در دو ناحیه مورد مطالعه گردد.

پهنه بندی اقلیمی، تغییر اقلیم، میانیابی کریجینگ، تحلیل خوشه ای، استان کردستان