محسن همتی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال

یکی از مسائل عمده در سدسازی پرشدن م خازن از رسوباتی است که توسط جریان آب حمل شده و در مخزن سد ته نشین می شود. وضعیت جریان و ترکیب رسوبات از مهمترین عوامل مؤثر در این پدیده می باشد. هنگامی که جریان آب وارد مخزن شود به دلیل بزرگ شدن سطح مقطع، سرعت آب کا هش یافته و مواد معلق شروع به ته نشینی می کنند. با گذشت زمان رسوبات در مخزن ته نشین می شوند، اما ته نشین شدن رسوبات روند بسیار پیچیده ای داشته و پیش بینی آن بسیار مشکل و شاید غیرممکن باشد. البته روشن است ابتدا مواد درشت دانه و سپس مواد ریزدانه رسوب می کنند. خسارت کلی حاصل از رسوب در جویبارها و مخازن بالغ بر میلیاردها دلار در سال است. رسوبگذاری در مناطق مرطوب کمتر است و در مناطق خشک بسیار بیشتر است. در این تحقیق عوامل رسوبگذاری پش سدها، م سیرهای ورودی آب به دریاچه سدها را مورد بررسی قرار دادیم، و روش های مقابله با این پدیده را بیان نمودیم. نتایج حاصل نشان داد موادی که به دریاچه سد می رسند به تدریج با کند شدن حرکت آب رسوب می کنند و مواد ریز دانه تر به نزدیکی های سد میرسند و پشت سد را پر می کنند، از جمله روشهای رسوبزدایی نیز میتوان به فلاشینگ، پائین بردن آب پشت دریاچه سد و همچنین ایجاد سدهای اصلاحی آبخیزداری در زیرحوزه سد اشاره کرد.

توسعه پایدار، رسوب، سداصلاحی، رسوبشویی هیدرولیکی، فلاشینگ آزاد، سد