محمدحسین ارزانش - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب و دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

باکتریهای جنس Azospirillium با گیاهان تک لپه مختلفی از جمله گندم، برنج، ذرت، سورگوم، نیـشکر، ارزن، چـاودار و گراسهای علفی همچون پنجه مرغی و کالارگراس Kallar Grass قادر به ایجاد همیاری هستند . نتیجه این همیاری عـلاوه بر تثبیت نیتروژن مولکولی، تولید سیدروفور، مواد باکتری کش و فیتوهورمون ها می باشد که ماحـصل ترشـح تمـام مـواد ذکـر شده افزایش توانایی جذب عناصر غذایی، توسعه سیستم ریشهای و در نهایت افزایش عملکـرد مـی باشـد . بـرای دسـتیابی بـه ایـن اثرات مفید،در مرحله نخست، باید این باکتری از ریزوسفر گیاهان خانواده گرامینه جداسازی شود . روش جداسازی شامل انتقال تکه هایی از ریشه یا خاک ریزوسفری به داخل لوله های نیمه جامد فاقد نیتروژن ، تولید کلنی های سرخ رنگ روی محیط فاقـد نیتروژن کنگورد آگار Congo Red-NFb ، تولید کلنیهای صورتی روی محیط سیب زمینـی اگـار PA وتـشکیل کلنـی های ریزوسفید رنگ روی محیط جامد فاقد نیتروژن اگار ) ) NFB بعلاوه 0/002 درصد عصاره مخمر است . در ایـن تحقیـق از مجموع 150 نمونه ریشه گیاه وخاک ریزوسفری ، 122 نمونه قادر به تولید هاله در محیط نیمه جامد، 56 جدایه کلنی های سـرخ رنــگ وموجــدار روی محــیط CRA و 24 جدایــه کلنــی هــای صــورتی روی محــیط ســیب زمینــی اگــار، بــه عنــوان جــنسAzospirillum در نظر گرفته شدند . به منظور تفکیک جدایه های مزبور تا حد گونه توانایی ایجاد هاله در محیط NFB نیمـه جامد با 3 در صد کلرورسدیم ، مصرف گلوکز ، تولیداسید در محیط 0/2 درصد پپتون به علاوه 1 درصد گلوکز و نیاز به بیوتین برای رشد بررسی شد . نتایج حاصله از این قسمت نشان داد که 4 جدایه توانایی رشد وتشکیل هاله در محیط NFB نیمه جامد با 3 در صد کلرورسدیم ، 9 جدایه توانایی استفاده از گلوکز بعنـوان منبـع کربنـی ، 10 جدایـه توانـایی تولیـد اسـید در محـیط 0/2 درصد پپتون بعلاوه 1 درصد گلوکز و 8 جدایه نیاز به بیوتین برای رشد داشتند براین اساس جدایه هـای بـ ه دسـت آمـده بـه سـه گروه قابل تقسیم بودند . گروه اول شامل 4 جدایه کـه متعلـق بـه گونـه A.irakense ، گـروه دوم بـا 9 جدایـه متعلـق بـه گونـهA.lipoferumوگروه سوم با 11جدایه به گونه A.brasilense بودند .

Isolation, identification,Azospirillum spp.,Golestan province