محمدجواد زارع - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه تربیت مدرس تهران
امیر قلاوند - دانشیار گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس
ابراهیم محمدی گل تپه - دانشیار قارچ شناسی دانشگاه تربیت مدرس
فرهاد رجالی - استادیار تحقیقات موسسه تحقیقات آب وخاک ایران

گیاهان لگوم ممکن است به سا یر هم زیست ها غیر از ریزوبیوم مانند میکوریزا از طریق تأثیر بر رشد و یا بر میزان هـم زیـ ستی بین گ یاه و باکتر ی ریزوبیوم پاسخ دهد . بنابراین بررسی امکان رقابت بـ ین میکـور یزا و ریزوبیـ وم در اسـتقرار جـا ی گـاه هـا ی هم زیستی بر ر یشه در حضور و عدم وجود کرم خاکی هدف این تحقیق بوده اسـت . بـا ایـ ن منظـور کـه بتـوان از نتـا یج ایـ ن تحقیق در است راتژی های مد یریتی جهت افز ایش کار ایی هم زیست های گ یاهی و عملکرد بالاتر گ یاهان استفاده نمـود . نتـا یج این پژوهش بیان گر عدم وجود رقابـت بـ ین میکـور یزا و بـاکتر ی ریزوبیـ وم بـود . فعالیـ ت کـرم خـاک ی سـبب افـز ایش میـ زان هم زیستی م یکوریزا، افز ایش م یزان تشک یل گره های تثب یت نیتروژن، افز ایش رشد ریشه و سـاقه گ یـ اه یونجـه گرد یـ د . وجـود – کرم خاک ی و باکتر ی ر یزوبیـ وم در مقا یـ سه بـا تلقـ یح جداگانـه آن هـا سـبب افـز ایش میـ زان جـذب نیتروژن، فسفر، کلروفیل و رشد گیاه گردید

میکوریزا آربسکولار، ریزوبیوم، کرم خاکی، یونجه یک ساله، نیتروژن، فسفر، کلروفیل