مهدی طاهرخانی - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
قربان نورمحمدی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمدجواد میرهادی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
رحیم علی محمدی - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد

در این تحقیق سه نوع کود بیولوژیک، شامل ریزوبین سوپر پـلاس - سـوپر نیتـرو پـلاس ، ازتوبـاکتر بـ ه همـراه یـک تیمـار کودی ( شرایط زارع ) با مصرف 75 کیلو گرم کود نیتروژنه از من بع اوره و شاهد ( بدون مصرف کود و عـدم تلقـیح ) بـه روی سه رقم مختلف لوبیا شامل لوبیای قرمز ناز - لوبیای چیتی رقم COS16 و لوبیای سفید کشاورز به عنوان فاکتورهای تحقیـق طی آزمایش های فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در تابستان سال 1385 در منطقه خرمـدره ( استان زنجان ) مورد بررسی قرار گرفتند . نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین مایه های تلقـ یح شـده بـا بـذر لوبیـا اختلاف معنی داری از نظر صفاتی چون عملکرد دانه، عملکرد کل ماده خشک اندام هوائی، نیتروژن اندام های هوائی، تعداد و وزن گره ( در زمان 50 درصد گل دهی ) ، درصد نیتروژن و پروتئین دانه وجود دارد . تلقیح نمودن بذور مختلف لوبیا باعـث افزایش عملکرد دانه، عملکرد کل ماده خشک اندام هوائی، نیتروژن اندامهای هوائی، تعداد و وزن گره، درصـد نیتـروژن و پروتئین دانه در مقایسه با تیمار شاهد شد، اما در مقایسه با کاربرد 75 کیلوگرم نیتـروژن خـالص، تنهـا در تعـداد و وزن گـره ( در زمان 50 درصد گل دهی ) افزایش مشاهده شد . به طوری که تأثیر تیمار ریزوبین سوپر پلاس در عملکرد دانـه، عملکـرد کل ماده خشک اندام هوائی و درصد نیتروژن و پروتئین دانه مشابه با آن بود و سایر تیمارها نیـز اثـر کـم تـری نـ سبت بـه آن داشتند . در این آزمایش مشخص گردید ریزوبین سوپرپلاس موثرتر و کارآمدتر از سایر مواد بیولوژیک بوده و این مواد بـه تنهائی قادر به جای گزینی کامل برای کودهای نیتروژنه نبوده و لازم است با کاهش درصدی از کودهای نیتروژنی این مـواد را به عنوان مکملی برای دست رسی به عملکرد مطلوب و کاهش آلایندگی محیط زیست به کار برد .

تثبیت بیولوژیکی نیتروژن، لوبیا، ریزوبین سوپرپلاس، عملکرد دانه و درصد پروتئین