ماریا کرد جمشیدی - دکتری معماری ،عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه مازندران
آرزو قنبرپور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی پردیسان،
فاطمه یحیی زاده خطیر - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری

معماری سنتی فضای مادی بشر را به گونه ایی فراهم می کند که بیشترین سازگاری را با طبیعت و اقلیم دارد. یکی از این فضاها"ایوان" است ، فضایی نیمه باز در معماری ایرانی که دارای غنای مفهومی و عملکردی بوده و متأثر از اقلیم و مولفه های فرهنگی اجتماعی می –باشد.وجود این عنصر در کنار فضای باز نقش مهمی در فراهم آوردن شرایط آسایش اقلیمی و تداوم ارتباط بصری با محیط پیرامون ایجاد می کند.ایوان در بیشتر خانه های سنتی و ابنیه تاریخی با کاربری های متفاوت از جمله عبادتگاه،کاخ، عمارت مسکونی و ... به چشم می خورد، اما از نظرفرم ، ابعاد و جایگاه متنوع بوده و عملکردهای بسیاری داشته است. در حالی که امروزه با توجه به تغییر شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیجایگاه خود را به عنوان یک عنصر عملکردی از دست داده، شکل و نقش آن تغییر و تنزل یافته و تنها تبدیل به یک عنصر تزئینی و سمبلیک شدهاست. روش تحقیق در این مقاله کتابخانه ای و اسناد تصویری توصیفی است. بر این اساس دراین نوشتارضمن بازخوانی ایوان در معماری سنتی -ایران به بررسی نقش آن به عنوان فضایی نیمه باز در تطبیق پذیری با محیط و بیان تفاوت ها و شباهت های این عنصر در اقلیم چهارگانه ایرانپرداخته و با در نظر داشتن چشم انداز هویتی ،مفهومی و عملکردی ایوان ، به ارائه ی راهکارهای پیشنهادی برای طراحی فضاهای مسکونی ایوان دارمتناسب با هر اقلیم با رویکرد به معماری پایدار می پردازیم.

ایوان ، اقلیم ، معماری بومی ، طراحی پایدار، فضای نیمه باز