فاطمه سنماری - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
پرستو زالی - دانشجوی کارشناسی معماری

زندگی اجتماعی در شهر، از برخورد انسان ها و روابط مردمان آن در گذر زمان نشأت می گیرد و ما همواره در طی تاریخ شاهد حضور حس همکاری و مشارکت در تمامی امور زندگی مردم بوده ایم، به گونه ای که نمود آن در جزء جزء یک جامعه پویا نیز قابل رویت است و در این میان بازارها به عنوان یکی از مهمترین عناصر هر شهر، نقش مهمی را درشکل گیری و تداوم روابط اجتماعی و زندگی مردم ایفا می کنند. لذا برای شناخت بازارهای هر سرزمین، می بایست به درون کالبد آن رسوخ و خصوصیات آن را با تمام وجود درک کرد. در نگاهی کلی بازارها تنها محلی برای داد و ستد نبوده و نیستند، بلکه مکانی برای تفریح، فعالیت های سیاسی، مرکز اجتماع و تعامل مردم و همچنین تأمین کننده اعتبارات مالی و اقتصادی شهر نیز محسوب می شوند. گسترش فعالیت های اقتصادی مردم، موجب پیدایش گونه های متفاوتی از بازارها در هر فرهنگ و اقلیم گشته است که بازارهای روز را می توان پویاترین نوع آن لحاظ کرد. این نوع از بازارها را نه فقط از جایگاه اقتصادی و خرد جمعی، بلکه می بایست از ابعاد بسیاری مورد بررسی و توجه قرار داد که متأسفانه تاکنون بدان کمتر پرداخته شده است. در این نوشتار سعی شده است تا خصوصیات، نقاط بارز و مهم این فعالیت مردمی در محدوده جغرافیایی شمال ایران (در پویاترین نوع خود) مورد بازبینی قرار گیرد تا شناخت جامع تری از موضوع در جمیع جهات اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اعتقادی و ... مورد ارزیابی و بازشناسی قرار گرفته و راهکارهایی بهبود بخش را جهت رفع مشکلات پیش روی آن ارائه دهد.

بازار، بازار روز، مردم، تجارت