آزاده ایزدیاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی، گروه مهندسی شیمی، دانشکده فنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
عظیم اکبرزاده - استادیار بخش پایلوت بیوتکنولوژی انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران
سیدعلی وزیری - استادیار، گروه مهندسی شیمی، دانشکده فنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیطقات تهران، ایران

آهن فلزی حیاتی جهت انجام فعالیت های بدن است اما واکنش با سایر مواد غذایی یا داروها، مانع جذب مؤثر آن در بدن گشته و کم خونی فقر آهن را موجب می گردد. یکی از راه های مؤثر جهت به حداقل رساندن تعاملات آهن و افزایش جذب آن، پوشش دار کردن این فلز است. در تحقیق حاضر جهت دستیابی به این هدف، از لیپوزوم به عنوان پوشش نانوذرات (به دلیل ساختار فسفولیپیدی دولایه و تشابه آن با غشاء سلولی، زیست سازگاری و زیست تخریب پذیری)، فروس سوکسینات به عنوان هسته (به دلیل جذب بیشتر نسبت به سایر ترکیبات فروس، تغییرات ارگانولپتیک کمتر در هنگام غنی سازی غذا و انحلال مؤثر در آب و دستگاه گوارش) و پلی اتیلن گلایکول 2000 به منظور افزایش پایداری فیزیکی نانوکپسول و فشردگی ساختار آن استفاده شد. نانوذرات توسط روش تبخیر فاز معکوس سنتز، و برای جداسازی، به دستگاه سانتریفیوژ یخچالدار منتقل شدند. سپس پایدار، قطر و مورفولوژی نانولیپوزوم مورد مطالعه قرار گرفت. در این پژوهش از نرم افزار Excel برای رسم منحنی و دستیابی به معادل استاندارد استفاده گردید. نتایج نشان داد، نانوذرات تولید شده به روش تبخیر فاز معکوس، دارای فرم کروی، سایز کمتر از 300nm و پایداری بالا در غنی سازی ماده غذایی یا تولید قرص م کمل می باشند. همچنین بازده انکپسولاسیون و میزان loading به ترتیب 98/56 و 8/21 محاسبه شد که نشان دهنده ی پایدار بیشتر نانولیپوزوم در بدن و رهایش هسته نانوکپسول در محل مورد نظر از بدن است بنابراین می توان گفت محصول حاضر احتمالاً مشکلات ظاهری و ارگانولپتیک ناشی از مصرف آهن در صنایع غذایی و دارویی را به حداقل رسانده و ترکیبی مناسب جهت رفع کم خونی فقر آهن می باشد.

فروس سوکسینات، لیپوزوم، انکپسوله کردن، کم خونی فقر آهن