آذر هنوی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، گروه شیمی، مشهد، ایران
حسنعلی زمانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، گروه شیمی، مشهد، ایران

رشد الکتروشیمی تجزیه ای در سال های اخی به عنوان شاخه ای با دو ویزگی بنیادی و کاربردی از شیمی تجزیه در مقایسه با اکثر شاخه های آن بسیار سریع و چشمگیر بوده است. محققان در بخش ویژه ای از این تحقیقات گسترده، به طراحی حسگرهای الکتروشیمیایی گزینش پذیر نسبت به فلزات کمیاب لانتانیدها و اکتنیدها پرداخته اند. در پروژه حاضر نیز با استفاده از تکنیک پتانسیومتری تلاش شده است تا یک حسگر با گزینش پذیری بالا نسبت به یون لوتسیوم طراحی شده و مورد کاربرد قرار گیرد. در این پروژه مشخص شد که لیگاند 1، 2- بیس (2- هیدوکسی نفتامیدو) -4، 5- دی متیل بنزن که با نام اختصاری (HND) م عرفی می شود، می تواند به عنوان یک یونوفور مناسب برای ساخت حسگر غشایی بسیار حساس به یون لوتسیوم (III) در محیط آبی استفاده شود. پلی وینیل کلراید (PVC)، بر پایه ی غشایی از HND، با سدیم تترافنیل بورات (NaTPB)، به عنوان یک افزودنی یونی و دی بوتیل فتالات (DBP)، نیتروبنزن (NB)، استوفنون (AP) و بنزیل استات (BA)، به عنوان پلاستی سایزر بررسی شدند، که بهترین نتایج زمانی مشاهده گردید که غشاء با ترکیب 5% لیگاند، 30%PVC، 63%NB و 2%NaTPB ساخته شد. این حسگر در محدوده ی غلظتتی M(6-)1/0X10 تا M (1/0x10(-2 از یون لوتسیوم (III) شیب نرنستی mV/decade 0/2+19/6 میلی ولت به ازای هر ده واحد تغییر غلظت (+)Lu را از خود نشان می دهد و در م حدوده 7/4-2/3= pH پتانسیل ثابتی را از خود به نمایش می گذارد. حد تشخیص حسگر M(7-)10 x 8/0 محاسبه شده است. این حسگر گزینش پذیی ویژه ای به یون لوتسیوم در مقایسه با سایر فلزات بخصوص لانتانیدها دارد. زمان پاسخ دهی حسگر در حدود 7/5 ثانیه می باشد. به منظور آزمایش عملکرد حسگر ساخته شده، تیتراسیون پتانسیومتری محلول لوتسیوم توسط EDTA در حالی که حسگر به عنوان الکترود شناساگر به کار رفته است، انجام شده و نتایج مطلوبی حاصل گردید.

پتانسیومتری، سنسور، الترود یون گزین، غشای پی وی سی، لوتسیوم