محمد گنجی - دانشجوی کارشناسی مهندسی شیمی، صنایع پالایش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان

علم نانو مطالعه اصول اولیه ی مولکول ها و تشکیل ساختارهایی با ابعاد بین 1 تا 100 نانومتر است و نانوتکنولوژی کاربرد این ساختارها در دستگاه های با اندازه نانومتری است. در واقع فناوری نانو تولید کارآمد مواد و دستگاه ها و سیستمها با کنترل ماده در مقیاس طولی نانومتر و بهره برداری از خواص و پدیدههای نوظهروی است که در مقیاس نانوتوسعه یافته اند. یکی از ویژگی های مهم فناوری نانو جنبه ی چند رشته ای بودن آن است. مفهوم چند رشته ای به این معناست که نیروی کاری فناوری نانو باید دارای بینش وسیعی از مفاهیم فیزیک، شیمی، زیست شناسی، اصول مهندسی طراحی، کنترل فرآیند و محصولات باشد و این خاصیت بیانگر این حقیقت است که این علم رویکرد نوینی در تمام رشته هاست و تمام عرصه های مختلف علم و فناوری را در بر می گیرد. حوزه های متعددی وجود دارند که این علم رویکرد نوینی در تمام رشته هاست و تمام عرصه های مختلف علم و فناوری را در بر می گیرد. حوزه های متعددی وجود دارند که فناوری نانو می تواند در این حوزه ها به عنوان یک فناوری پربازده، مؤثر، ارزان و از نظر زیست محیطی نیز سازگار و مطلوب مورد استفاد ه قرار گیرد. در حال حاضر صنعت نفت و گاز با میادینی روبروست که تولید و ا ستخراج بیشتر از آنها به روش های گذشته امکان پذیر نیست، یا به دلایل متعددی از قبیل عمق زیاد و محل قرارگیری میدان، یا خصوصیات مخزن تولید از آنها دشوار است. صنعت نفت و گاز دی ایران با توجه به بهره مندی از منابع عظیم، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جایگاه ایران از نظر رشد علمی در مورد فناوری نانو در سال های آتی بسیار چشم گیر بوده اما مشخص کردن حوزه های با پتانسیل بیشتر در خصوص این فناوری در کشور بسیار ضروری است. در اینمقاله نخست چالش های موجود که در صنایع نفت و گاز با آن روبرو هستیم مورد بحث قرار خواهد گرفت و راه حل هایی که فناوری نانو می تواند در اختیار ما قرار دهد را بررسی می کنیم. سپس پیشرفتهای جدید در فناوری نانو در حوزه های اصلی و مورد علاقه صنعت و مراکز تحقیقاتی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

فناوری نانو، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی