علیرضا غیاثوند - کارشناس تدوین ضوابط و معیارهای معدنی وزارت صنایع و معادن
مجید قادری - بخش زمین شناسی دانشگاه تربیت مدرس
نعمت اله رشیدنژادعمران - بخش زمین شناسی دانشگاه تربیت مدرس

کانسارهای آهن شمال سمنان در جنوب زون ساختاری البرز مرکزی واقع شده و به لحاظ چین هشناسی، برونزدهای پالئوزوئیک تا کواترنر در این منطقه مشاهده م یشوند. گسلهای سمنان، درجزین، عطاری و دیکتاش منطقه را متأثر ساخت هاند. در شمال سمنان، تود های گرانیتوئیدی، با ترکیب حدواسط تا اسیدی و ماهیت را نشان م یدهد، به داخل سنگهای ولکانوپیروکلاستیک I کال کآلکالن و متاآلومین، که ویژگ یهای گرانی تهای نوع ائوسن نفوذ کرده، به طوری که در محل تماس توده با این سنگها، باعث اسکارن زایی و کان هزایی آهن شده است. کان یسازی آهن به صورت رگ های در داخل گس لها و شبک های از رگ ه رگچه و پراکنده در فواصل بین گس لهای مجاور، نیز به صورت اسکارنی در مجاورت توده نفوذی، با حضور منیتیت، همراه با هماتیت، اولیژیست، پیریت، کالکوپیریت، گارنت، پیروکسن و اپیدوت رخ داده است. مادة معدنی به شکل تود های، عدسی و رگ های بوده و بافت آن پراکنده، برشی، رگ ه رگچ های و تود های است. سنگ میزبان این ذخایر، سنگهای ولکانوپیروکلاستیک ائوسن م یباشد. دگرسان یهای پروپیلیتی، آرژیلی، سیلیسی، سریسیتی، کلریتی و پیریتی، به ترتیب بیشترین گسترش را در منطقه دارند. ویژگ یهای توده نفوذی منطقه، هماهنگی بسیار جالبی را با تود ههای نفوذی مولد اسکارن آهن نشان م یدهند. بر اساس تغییر پارامترهای محاسب هشده برای عناصر،REE سیالات هیدروترمال مؤثر در کان هزایی، منشاء ماگمایی داشته و تودة نفوذی در تأمین مواد معدنی تشکی لدهنده اسکارن، سهم عمده را بر عهده داشته است. به موازات تزریق، جایگیری و تبلور توده نفوذی، حجم قاب لتوجهی از سیالات آه ندار طی نفوذ به داخل سنگهای ولکانوپیروکلاستیک، باعث بروز متاسوماتیسم قلیایی و نهشته شدن کانسارهای آهن شمال سمنان شده که دارای تشابه زیادی با کانسارهای اسکارن آهن کلسیمی است.