مهتاب رضائی - به ترتیب کارشناسی ارشد و استادیار گروه ماشین های کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رضا طباطبایی کلور - به ترتیب کارشناسی ارشد و استادیار گروه ماشین های کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

مقاومت برشی خاک از خصوصیاتی است که بر روی مقدار ظرفیت کشش وسائل زمین گیرایی و همچنین نیروی مقاوم در برابر عبور ابزار خاکورز در خاک اثرگذار است بنابراین دانستن تنش برشی بیشینه خاک حائز اهمیت می باشد. تنش برشی بیشینه به عنوان معیاری از مقاومت برشی خاک پیشنهاد شده است. در این پژوهش، تنش برشی خاک با استفاده از آزمایش های برش مستقیم و فشاری تک محوری در آزمایشگاه و برش پره در مزرعه تعیین گردید. آزمایش ها بر روی نمونه های دست نخورده از یک خاک رسی-سیلتی در سه سطح رطوبت و سه عمق انجام گرفت. برای بررسی اثر رطوبت و عمق بر تنش برشی برآورد شده ازآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار استفاده شد. نتایج آزمایشات نشان داد که با افزایش عمق و رطوبت تنش برشی و پارامترهای مقاومت برشی به ترتیب افزایش و کاهش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که با آزمایش برش مستقیم، مقاومت برشی براورد شده به مقادیر تعیین شده در مزرعه توسط دستگاه برش پره نزدیک است. نتایج این تحقیق نشان داد که تنش برشی بستگی به روش آزمایش داشته، آزمایش برش مستقیم شرایط برش خاک را تحت عبور ادوات خاک ورزی نسبت به دو روش برش پره و فشاری تک محوری بهتر نشان می دهد و روشی ساده و قابل تکرار برای برآورد مقاومت برشی خاک بوده و در مدیریت پایدار خاک (از جنبه های ترددپذیری خاک و خاک ورزی) قابل استفاده می باشد.

آزمایش برش مستقیم، آزمایش تک محوری، آزمایش برش پره، مقاومت برشی