ثمین بلدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیزاسیون کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز
یعقوب منصوری - استادیار گروه مهندسی مکانیک ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد محمودی - استادیار گروه باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
جعفر حبیبی اصل - استادیار پژوهشی موسسه مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان اهواز

امروزه زندگی روزمره مردم وابسته به تولید و مصرف انرژی است؛ لذا عرضه و تقاضای منابع آن در جوامع بشری به طور مستمر رو به افزایش است. انرژی خورشیدی به علت دارا بودن ویژگی هایی نظیر فراوان بودن، در دسترس بودن، تمیز و ارزان بودن از جایگاه ویژهای برخوردار است. خشک کردن محصولات کشاورزی یکی از مهمترین فعالیت ها جهت نگهداری مواد غذایی می باشد و با اهدافی نظیر ذخیره و نگهداری، کاهش هزینه های حمل ونقل و تولید افزودنی های غذایی صورت می پذیرد.به منظور بهره گیری از منابع انرژی پاک، کاهش ضایعات گیاهان و افزایش سطح درآمد سبزی کاران، پژوهش حاضر در سال 1392 اجرا گردید. در این طرح تلاش شده تا با استفاده از انرژی خورشیدی با کمک یک دستگاه خشک کن خورشیدی در دو شرایط فعال و غیر فعال، و با پیش تیمارهای بلانچینگ و سورفوکتانت و بدون پیش تیمار، مدت زمان خشک شدن محصول ریحان مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از دستگاه خشک کن خورشیدی نسبت به روش معمول یعنی خشک کردن در سایه مدت زمان خشک شدن را به میزان 14 برابر کاهش داد. همچنین استفاده از پیش تیمار سورفوکتانت زمان خشک شدن را نسبت به دیگر تیمارها به صورت معنی داری کاهش داد. کمترین زمان خشک شدن مربوط به تیمار خشک کن غیرفعال همراه با پیش تیمار شیمیایی و بیشترین آن در تیمار شاهد(سایه) همراه با پیشتیمار بلانچ میباشد. در نتیجه می توان گفت کاربرد روش خشک کردن فعال به همراه پیش تیمار شیمیایی بیشترین اثرگذاری را بر زمان خشک کردن داشته است. سایر پیش تیمارها در حالت فعال و غیر فعال تفاوت معنیداری با یکدیگر نشان ندادند، البته در میان آنها پیش تیمار بلانچ در تیمار خشک کردن غیرفعال تفاوت معنیداری با بهترین حالت داشت.

پیش تیمار خشک کردن، خشک کن خورشیدی، ریحان، زمان خشک شدن، همرفت طبیعی واجباری