احسان طیبی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیزاسیون، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران
محمد مهران زاده - استادیار گروه مکانیزاسیون، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران
مسعود شهربانونژاد - عضوهیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول بخش فنی و مهندسی

در حالیکه جمعیت جهان با سرعت رو به افزایش است، منابع آب و خاک لازم برای تولید غذای بشر با محدودیت جدی روبروست. در سیر مدیریت کشاورزی عملیات خاکورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است در این تحقیق تأثیر روش خاکورزی،بی خاکورزی و کنترل علف های هرز بر عملکرد محصول کلزا در اراضی منطقه صفی آباد دزفول مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. این تحقیق در سال زراعی (92- 91) انجام شد و داده های حاصل مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از آزمون اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده گردید. فاکتور اصلی شامل: روشهای خاکورزی A- شت مستقیم B- کم خاک ورزی(دو بار دیسک+کشت با خطی کار) C- خاک ورزی مرسوم(گاوآهن+دو بار دیسک+ کشت با خطی کار). فاکتور فرعی شامل کنترل علف های هرز در دو سطح: استفاده از سموم علف کش جهت از بین بردن علف های هرز( 1)، عدم استفاده از سموم علف کش( 2). پس از کاشت محصول، عملیات داشت تیمارهای مختلف شامل کود سرک و سمپاشی با دقت انجام گرفت، تعداد، درصدکنترل و میزان ماده خشک علف های هرز با دو مرحله اندازه گیری قبل و سه هفته بعد از سمپاشی محاسبه گردید. پس از رسیدگی فیزیولوژی محصول کلزا، نمونه گیری از پلات های طرح برای اندازه گیری عملکرد و شاخص های عملکرد در تیمارهای مختلف آن انجام و در نهایت اطلاعات جمع آوری شده توسط نرم افزار Mstat-C مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بر طبق جدول تجزیه واریانس روش های مختلف خاک ورزی از لحاظ عملکرد تفاوت معنی داری نداشت، در حالی که تیمارهای مربوط به کنترل علف های هرز تفاوت معنی داری در سطح 5% نشان داده اند. با این حال میانگین ها نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد، عملکردبیولوژیکی، مقدار کاه و کلش، تعداد بوته در متر مربع بترتیب برابر با 137/93 سانتیمتر، 2217/5 کیلو گرم در هکتار، 641/917 گرم در متر مربع، 538/667 گرم در مترمربع، مربوط به روش بی خاک ورزی A می باشد. همچنین میانگین تعداد علف های هرز نشان داد که استفاده از علف کش بوتیزان استار در کنترل علف های هرز تعداد علف های هرز کلزا را به میزان 63/43 % کاهش می دهد و عملکرد روش های کنترل علف های هرز در روش های مختلف خاک ورزی نشان داد که کمترین میزان رشد علف هرز مربوط به تیمار خاک ورزی مرسوم C می باشد، لذا بکارگیری روش خاک ورزی مرسوم همراه با سم پاشی C2 بهترین شیوه خاک ورزی در کنترل علف های هرز در طرح پیشنهاد گردید.

بی خاک ورزی کلزا، خاک ورزی مرسوم، علف هرز، کم خاک ورزی