پرتو دهی: فن آوری نوظهور در کنترل کیفیت مواد غذایی

با توجه به معایب استفاده از روش های حرارتی مواد غذایی اعم از افت خواص حسی و تغذیه ای و هزینه بالا، در چند دههی اخیر تمایل به استفاده از روش های غیرحرارتی افزایش یافته است. پرتو دهی مواد غذایی به عنوان یک روش غیرحرارتی کاربرد گستردهای در صنعت غذا پیدا کرده است. پرتو دهی به تنهایی یا همراه با سایر فرایندها میتواند سلامت محصول و رضایت مصرف کنندگان را تضمین کرده و از هدر رفتن محصولات هنگام نگهداری و مبادلات بین المللی کالا جلوگیری نماید. همانگونه که مشخص است در کار عملی با دستگاه های پرتو دهی، تعیین ضخامت بسته های مورد پرتو تابی از اهمیت ویژهای برخوردار هستند، درحالیکه در پرتو دهی با اشعه گاما، به دلیل قدرت نفوذ بسیار بالا، چنین موضوعی مطرح نیست. نرخ دوز در دستگاه های پرتو ساز الکترونی خیلی بیشتر از پرتو سازی رادیو ایزوتوپی می باشد. در نتیجه برای پرتو دهی محصولات کشاورزی از پرتوی گاما به دلیل اینکه زمان کمی برای پرتو دهی نیاز خواهیم داشت استفاده می شود. نتایج استفاده از پرتو دهی گاما نشان می دهد که این روش برای کنترل جوانه زنی و قوه نامیه، کنترل آفات، افزایش زمان نگهداری مواد فاسدشدنی، کنترل بیماری های ناشی از مواد غذایی و کاهش حساسیت مواد غذایی برای انسان تأثیر بسزایی دارد. در این مقاله کاربرد تأثیر پرتوی گاما بر مواد غذایی مختلف نظیر برنج، سیب درختی، سیبزمینی، کیوی، انگور، هسته درخت کاج، کرفس، کاهو، گندم و فرآوردهای گوشتی مورد بررسی قرار گرفته است.

Keywords:

پرتو دهی , پرتوی گاما , کنترل کیفیت