فرشته پورشهابی - کارشناس ارشد رشته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
رضا مقدسی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد خالدی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی

هدف از تجاری سازی در بخش کشاورزی، تولید محصولات با رویکرد بازار می باشد که این رویکرد در مقابل تولید سنتی و معیشتی قرار دارد. آنچه که مورد توجه قرار گرفت اثر هزینه های مبادله در بخش کشاورزی است و این هزینه ها در اقتصاد روستایی که در آن ارتباطات و امکانات حمل و نقل ضعیف هستند، قابل توجه می باشد. هزینه های مبادله، به هزینه های اندازه گیری ویژگی های ارزشمندی یک کالای مورد معامله و هزینه هایی که جهت تهیه و حصول اطمینان از ویژگی های مورد نظر صورت می گیرد، اشاره دارد. در این مقاله، عوامل مؤثر بر تجاری سازی و تأثیر هزینه های مبادله بر آن مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مطالعه از راه تکمیل 250 پرسشنامه در میان تولیدکنندگان محصول خرمای استان سیستان و بلوچستان فراهم شده است. نتایج حاصل از برآورد الگوی لوجیت نشان می دهد که افزایش متغیرهای تحصیلات، فاصله تا بازار، وسیله نقلیه ارتباطی، مدت زمان آشنایی با تاجر، قیمت خرما، اندازه زمین، قطعات زراعی،آشنایی با طرف تجاری به طور معنی داری منجر به افزایش احتمال تجاری سازی محصول می شود و این در حالی است که با افزایش متغیرهای درجه فسادپذیری محصول و محل اقامت احتمال تجاری شدن محصول کاهش می یابد. با توجه به یافته ها، پیشنهاداتی در راستای بهبود عملکرد این فعالیتها و افزایش تجاری سازی محصول ارائه شد.طبقه بندی C29, Q19, R39 :JEL

هزینه های مبادله، الگوی لوجیت، تجاری سازی، خرما