علیرضا شکربیگی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
امیر احمدی - مدرس دانشگاه پیام نور
پیمان نمامیان - مدرس دانشگاه پیام نور

در روزگار غیبت، فقهاى اسلام، با الهام و بهره گیری و بهره وری از منابع و متون اسلامى، قواعد فقهى بسیارى را بیرون آورده و عرضه کرده اند قاعده هایى که گاه در یک باب و گاه در چند باب و گاه در سرتاسر فقه کاربرد دارند. قاعده هایى که به فقه نشاط و شادابى و پویایى می بخشند و فقیه را در پاسخگویى به پرسش هاى نوپیدا یارى می رسانند. یکى از قاعده هاى فقهى که در سرتاسر فقه بدان استناد می شود و در بسیارى از مسائل سیاسى و اجتماعى نیز، می تواند کارساز باشد، قاعده لاضرر است. قاعده لاضرر از قواعد مشهور فقهی است که در بیش تر ابواب فقه کاربرد دارد و مضمون آن این است که ضرر در اسلام مشروعیت ندارد و هرگونه ضرر و اضرار در اسلام نفی شده است. برای اثبات این قاعده به ادله قرآنی، روایی و عقلی، استدلال شده است. در منابع یاد شده، امام راحل، از زوایاى گوناگون به این قاعده پرداخته و با تحلیل و روشنگرى مستندهاى آن و همچنین مفهوم لغوى و اصطلاحى: ضرر ضرار، دیدگاه نو و تازهاى را ارائه کرده است.

لاضرر، الرسائل، قواعد فقهی، امام خمینی