سمیه سادلجی - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
عباس هانی - عضو هیئت علمی گره زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
نازیلا خرسندی - عضو هیئت علمی گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان

زنیان گیاهی علفی و یکساله با نام علمی Carum copticum (L.) از خانواده چتریان است. بذر کوچک این گیاه دارای اسانس روغنی است که حاوی تیمول، پارا-سیمن، آلفا-پینن و کارواکرول می باشد. مصرف بی رویه کودهای شیمیایی به تدریج موجب تخریب کیفیت خاک، کاهش ارزش غذایی محصول، گسترش آلودگی های زیست محیطی و در نتیجه افزایش هزینه های تولید می شوند . امروزه در کشاورزی پایدار برای تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان و افزایش حاصلخیزی خاک به کارگیری موادی با منشاء طبیعی تاکید می شود. از میان ترکیبات می توان به ورمی کمپوست و کودهای زیستی اشاره نمود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف ورمی کمپوست و تلقیح باکتریهای محرک رشد ( PGPR ) بر عملکرد کمی و کیفی گیاه زنیان تحت شرایط کشت گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود زیستی نیتروکسین در 2 سطح (0 و 0/002 میلی لیتر در کیلو گرم خاک) و ورمی کمپوست در 3 سطح (0، 25 و 50 درصد حجم گلدان ها) بودند. نتایج نشان دادند تلقیح کود زیستی نیتروکسین به جز وزن تر ریشه بر سایر صفات اندازه گیری شده تاثیر معنی داری ( 0/01 > p ) داشت. همچنین استفاده از سطوح مختلف ورمی کمپوست در سطح معنی داری ( 0/01 > p ) کلیه صفات اندازه گیری شده را تحت تاثیر قرار داد به طوریکهبیشترین میزان این صفات در تیمار مصرف 50 درصد ورمی کمپوست بدست آمد. کلیه صفات اندازه گیری شده به غیر از وزن هزار دانه تحت تاثیر ( 0/01 > p ) اثر متقابل این دو عامل نیز قرار گرفتند. به طوریکه مصرف 50 درصد ورمی کمپوست با نیتروکسین بیشترین تاثیر را در افزایش عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس داشت. بنابراین مصرف کود زیستی نیتروکسین و ورمی کمپوست جهت افزایش عملکرد اقتصادی گیاه دارویی زنیان توصیه می گردد.

نیتروکسین، ورمی کمپوست، زنیان و تیمول