مونا نیکنام - دانشجوی کارشناسی ارشد، زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
مهدی تاجبخش - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
فرزاد جلیلی - هیات علمی گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
کامبیز خوارزمی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خوی

ماش گیاهی یکساله می باشد که سرشار از پروتئین می باشد و به علت دوره رشد و نمو کوتاه، قابلیت تثبیت نیتروژن هوا، تقویت زمین، جلوگیری از فرسایش خاک و تولید نسبتاً بالای محصول بر سایر گیاهان به منظور کشت دوم برتری دارد. به منظور بررسی اثر مواد ضدتعرق و مالچ بر روی رشد و عملکرد ماش در شرایط آبیاری محدود، آزمایش مزرع های طی سال زراعی 92-91 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل دو فاکتور اصلی که فاکتور اصلی اول، مواد ضد تعرق (فاکتور A )، با سه سطح ( a1 : بدون اعمال مواد ضدتعرق بعنوان شاهد، - a2 : مسرایز و a3 : کائولین) و فاکتور اصلی دوم، مالچ ها (فاکتور B )، با سه سطح ( b1: بدون اعمال مالچ و بعنوان شاهد، b2 : مالچ کاه و کلش و b3 : مالچ پهن) بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که استفاده از مسرایز بعنوان ماده ضد تعرق در صفات اندازه گیری شده بهترین نتیجه را دارد و در مالچها نیز بهترین نتیجه مربوط به استفاده از کاه و کلش می باشد.

مواد ضد تعرق، مالچ، ماش و آبیاری محدود