گروه بندی ارقام و لاین های گندم در اقلیم گرم جنوب و شمال ایران از نظر خصوصیات کیفی

به منظور گروه بندی خصوصیات کیفی گندم های تولید شده در مزارع کشاورزان مناطق گرم جنوب و شمال ایران آزمایشی با استفاده از نمونه های گندم دریافتی سال زراعی 89-90 از مناطق هدف شامل 11 استان، 56 شهر و 67 ژنوتیپ به اجرا در آمد. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر با استفاده از روش وارد (Ward) و با ترسیم دندروگرام مجموع نه صفت کیفی ( وزن هزار دانه، سختی دانه، درصد پروتئین، درصد جذب آب آرد، درصد رطوبت دانه، حجم رسوب زلنی،حجم نان، ارتفاع رسوب SDS، درصد گلوتن مرطوب) اندازه گیری شده، استان ها به سه زیر گروه (خوب،متوسط،ضعیف) و شهر ستان ها و ژنوتیپ ها هر یک به چهار زیرگروه(خوب،نسبتاًخوب،متوسط،ضعیف) تقسیم شدند. بیشتر ژنوتیپ ها (بک کراس روشن، روشن، الوند، بهار، WS-82-9، چمران، ساجی، دهدشت، نیشابور، پاستور، استار، میلان، کراس بولانی، بم، کویر، آذر 2، گاسکوژن، کراس سبلان، ارگ، وریناک، اکبر آبادی، شانگهای، نای 12، بهرنگ، کرخه، سیاه ریشک) در گروه خوب قرار گرفتند،که از نظر اکثرصفات کیفی وضعیت خوبی را نشان دادند. و ژنوتیپ ها ی زیرگروه های دوم نیز پتانسیل کیفی نسبتاًخوبی داشتند.در مجموع ارقام با کیف خوب، نسبت به ارقام ضعیف و متوسط بیشتر بود. در بین ژنوتیپ های گروه خوب،سیاه ریشک، S-78-11،پاستورهر کدام در یکی از صفات مقدار حد اکثر را دارند.و سیمره در اکثر صفات مقدار حداقل را داشت .

Keywords:

گندم , کیفیت , ژنوتیپ , اقلیم , تجزیه خوشه ای