ابراهیم بابائی گلی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
گودرز نجفیان - اعضای هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
جهانفر دانشیان - اعضای هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
امیرحسین شیرانی راد - اعضای هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

به منظور ارزیابی و تعیین خصوصیات کیفی گندم های تولید شده در مزارع کشاورزان مناطق گرم جنوب و شمال ایران آزمایشی با استفاده از نمونه های گندم دریافتی سال زراعی 89-90 از مناطق هدف شامل 11 استان، 56 شهر و 67 ژنوتیپ به اجرا در آمد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها بر اساس موازین آماری خاص طرح های نامتعادل به تکرار نامساوی و با استفاده از نرم افزار های Genstat، SAS و SPSS به اجرا در آمد. نتایج تجزیه واریانس 11 استان و 56 شهر مربوط به اقلیم های گرم جنوب و شمال نشان داد که ژنوتیپ ها در صفات وزن هزاردانه، درصد پروتئین دانه،، رسوب زلنی، تفاوت معنی دار داشتند،ولی در حجم نان معنی دار نبودند. استان های مورد بررسی به ترتیب کیفیت شامل ( 1- بوشهر، 2- خوزستان و جیرفت، 3- هرمزگان 4- کهگیلویه و ایلام 5- سیستان و مازندران 6- گلستان و لرستان و خراسان جنوبی) بودند . دامنه صفات کیفی وزن هزار دانه، درصد پروتئین دانه، حجم رسوب زلنی به ترتیب از استان به شهر و از شهر به ژنوتیپ افزایش داشت. نتایج نشان داد که گندم های تولیدی این اقلیم ها در سطح خوبی بوده .استان بوشهر،شهرستان دشتستان،وژنوتیپ های مروارید و سیاه ریشک از نظر کیفیت در سطح بالاتری بودند.و ژنوتیپ سیمره ضعیف ترین ژنوتیپ اقلیم گرم جنوب وشمال کشور بود.

گندم، کیفیت، ژنوتیپ، اقلیم