مونا فرهادی - گروه زیست شناسی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران
سمیرا یوسفیان - گروه زیست شناسی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه ، ساوه، ایران
غلامرضا امین - گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تهران، تهران، ایران
پریسا حیات - مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی ، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

مقدمه: در برگ و میوه زیتون چندین پلی فنل یافت می شود که از نظر بیولوژیکی فعال می باشند، مهم ترین آن ماده ای به نام اولئوروپین است که عامل اصلی خاصیت درمانی گیاه می باشد. از آن جا که سرطان کولون در کشور ایران سومین سرطان شایع است و اولئوروپین که در میوه ی زیتون موجود است به عنوان ترکیبی آنتی اکسیدان می باشد، لذا در تحقیق حاضر سعی بر آن شد تا از اولئوروپین حاصل از پساب دو گونه زیتون بومی ایران (رودبار و کرمانشاه) که اغلب به دلیل تلخی زیاد دور ریخته و خواص درمانی آن نادیده گرفته می شود جهت کاربرد درمانی استفاده گردد. روش کار: بدین منظور ابتدا پساب سود و نمک دوگونه فوق تهیه شد و غلظت اولئوروپین موجود در پسآب هر دو گونه توسط دستگاه HPLC مورد سنجش قرار گرفت. سلول های سرطانی روده کشت داده شد و بوسیله روش MTT و فلوسایتومتری میزان تاثیر الئوروپین بدست آمده بر توان حیاتی سلول ها بررسی گردید. نتایج : نتایج تحقیق حاضر نشان داد که به ترتیب پساب سود زیتون رودبار دارای حداکثر میزان اولئوروپین (0/02mg/ml) و پساب نمک زیتون کرمانشاه دارای حداقل میزان اولئوروپین می باشد (0/0003mg/ml) . همچنین نتایج حاصل از MTT نشان داد که پسآب سود کرمانشاه دارای حداکثر کاهش معنی دار 70% در توان حیاتی سلول های سرطانی روده بوده و بیشترین اثر را در مرگ سلولی سلول های سرطانی تحت تیمار با پسآب مذکور داشته است. و همچنین پسآب نمک کرمانشاه دارای حداقل کاهش معنی دار 29% در توان حیاتی سلول های سرطانی روده می باشد. رنگ آمیزی Annexin نشان داد که تعداد سلول های اپوپتوتیک در گروه پساب سود و نمک کرمانشاه به ترتیب 68/7% و 23/4% بوده است نتایج نشان می دهد که میزان الئوروپین موجود در پساب موجب القاء اپوپتوز در این سلول ها می گردد.

آپوپتوز، رده سلولی سرطان روده، پسآب زیتون کرمانشاه