فرهاد فرح وش - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
مریم فرزانیان - فرهیخته دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

سرخارگل Purple coneflower با نام علمی Echinacea purpurea (L.) Monch گیاهی علفی و چند ساله است. بذر این گیاه در سال 1372 توسط رضا امیدبیگی از مجارستان به ایران آورده شد و توسط متخصصان گیاه شناس نام سرخارگل برای آن انتخاب گردید. به منظور بررسی امکان سازگاری گیاه سرخارگل در مناطق سرد (نظیر شهر تبریز) و در شرایط متفاوت آبیاری آزمایشی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز واقع در 10 کیلومتری شرق تبریز اجرا گردید. بافت خاک محل آزمایش شنی لومی بوده و وضعیت زهکشی و تهویه خاک نیز مناسب بود. بعد از انتقال نشاءها به زمین اصلی بلافاصله آبیاری انجام شد. اولین گل ها در سرخار گل ( سال اول ) در 25 مرداد ماه ظاهر شدند و زمانی که 10 درصد مزرعه به گل رفت، تنش کم آبی بر اساس آبیاری پس از تبخیر از تشتک کلاس A و نقشه طرح آزمایشی اعمال شد. آبیاری مزرعه از تاریخ نشاکاری بر حسب نیاز گیاه به طور مرتب هفته ای یک بار انجام شد. البته پس از اعمال تیمارهای تنش کم آبی کرت های مربوط طبق برنامه پس از 70 میلی متر، 120 میلی متر و 170 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A آبیاری می شدند. در حال حاضر از سرخارگل به عنوان گیاه زینتی - دارویی مهمی یاد شده و خواص آن مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که تأثیر تنش خشکی بر روی عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. مقایسه میانگین سطوح مختلف تنش به ایجاد اختلاف معنی دار در عملکرد بیولوژیک منجر گردید، به طوری که شرایط آبیاری کامل با 275/5 کیلوگرم در هکتار بیشترین و شرایط تنش 170 میلی متری با 170/8 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد بیولوژیک را به خود اختصاص دادند. کاهش عملکرد بیولوژیک در شرایط تنش 120 میلی متری نسبت به شاهد به ترتیب 18/51 و 38% بود. با توجه به نتایج این تحقیق، تکرار آن در سال، شکل جذاب گل های سرخارگل و مقاوم بودن نسبت به سرما این گیاه می تواند به عنوان گیاه زینتی نیز در فضای سبز و پارک ها مورد استفاده قرار گیرد.